Robert Duchniewicz, 34-letni polityk polskiej mniejszości na Litwie, pełni funkcję mera rejonu wileńskiego. Jego nazwisko znajduje się jednak na tak zwanej "krótkiej liście" kandydatów na stanowisko premiera kraju.
REKLAMA
Polityk polskiego pochodzenia jest jednym z czterech kandydatów na stanowisko szefa rządu wskazanych przez Litewską Partię Socjaldemokratyczną, mającą większość w Sejmie.
Kim jest Robert Duchniewicz?
Urodził się w 1991 roku w Kabiszkach Małych na południowym wschodzie Litwy, ukończył prawo na Uniwersytecie im. Michała Romera w Wilnie i przez osiem lat pracował jako prawnik w Departamencie Mniejszości Narodowych przy litewskim rządzie.
Politycznym przełomem okazał się dla niego rok 2023, kiedy jako kandydat Litewskiej Partii Socjaldemokratycznej pokonał reprezentanta Akcji Wyborczej Polaków na Litwie oraz Związku Chrześcijańskich Rodzin, zostając merem rejonu wileńskiego. Tym samym przerwał niemal 30-letnią dominację polskich ugrupowań w tym strategicznym regionie otaczającym stolicę.
Duchniewicz nigdy nie ukrywał swojego polskiego pochodzenia - uczęszczał do polskiej szkoły i angażował się w obronę praw polskiej mniejszości, choć w polityce postrzegany jest jako działacz ogólnokrajowy.
Politycznie Duchniewicz opowiada się między innymi za progresywnym systemem podatkowym, legalizacją związków osób tej samej płci oraz dekryminalizacją marihuany. Wspiera także wprowadzenie podwójnego obywatelstwa na Litwie i dalszą integrację europejską.
Jako przedstawiciel polskiej mniejszości krytykował działania Komisji Języka Litewskiego wymierzone w polskojęzyczną edukację. Jednocześnie podkreślał swoje katolickie wyznanie i zapewniał, że nie zamierza usuwać symboli religijnych z przestrzeni publicznej - w tym intronizacji Jezusa Chrystusa w rejonie wileńskim z 2009 roku, argumentując, że "nikomu nie szkodzi".
Litwa wybiera nowego premiera
Konieczność wyłonienia nowego szefa rządu wynika z dymisji Gintautasa Paluckasa.
Dotychczasowy premier ustąpił ze stanowiska w związku z dwoma wszczętymi przeciwko niemu dochodzeniami. 45-letni Paluckas, który objął urząd jesienią ubiegłego roku, podał się do dymisji wraz z całym gabinetem. Obowiązki tymczasowo przejął minister finansów Rimantas Szadzius.
Zgodnie z litewskim prawem prezydent ma 15 dni na przedstawienie parlamentowi kandydata na nowego premiera.
„Litewska polityka jest bardzo spolaryzowana. W przeciwieństwie do Niemiec, gdzie wielkie koalicje są możliwe, u nas wrogość między ugrupowaniami mocno ogranicza potencjalne porozumienia” – wyjaśniał w rozmowie z Euronews dr Ignas Kalpokas z Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie. - „To poważnie zawęża wybór nowego premiera i skład przyszłego rządu” – dodał.
Litewska Partia Socjaldemokratyczna, mająca większość w Sejmie, wskazała czterech możliwych następców: oprócz Duchniewicza są to tymczasowy przewodniczący partii Mindaugas Sinkevičius, wiceprzewodniczący Sejmu Juozas Olekas oraz minister pracy Inga Ruginienė.
Jak zauważają litewscy obserwatorzy, największym atutem Duchniewicza jest młodość i brak uwikłania w skandale. Antoni Radczenko, redaktor "Kuriera Wileńskiego" w rozmowie z Polską Agencją Prasową zwraca uwagę na to, że Polak jest najmłodszym spośród czwórki wskazanych przez LSPD kandydatów.
"Poważne stanowisko mera rejonu wileńskiego zajmuje dopiero od dwóch lat" - zwraca uwagę dziennikarz. - "Młody, ambitny, sprawny, nieuwikłany w żadne skandale, bez tak zwanych trupów w szafie".
Radczenko zwraca uwagę jednak na pewną przeszkodę: rezygnacja z fotela mera oznaczałaby ryzyko utraty przez socjaldemokratów kontroli nad strategicznie ważnym regionem wileńskim. To duża strata, biorąc pod uwagę, że w ostatnich wyborach Duchniewicz wygrał o włos z kandydatem AWPL-ZChR.
Kandydata na nowego szefa rządu socjaldemokraci mają wyłonić w środę.