Więcej państw członkowskich może zdecydować się na złożenie wniosku o pożyczkę przed upływem formalnego terminu pod koniec listopada.
REKLAMA
Osiemnaście państw członkowskich złożyło wnioski o pożyczki udzielane przez Komisję na finansowanie projektów obronnych, przy czym Polska zwróciła się o ponad jedną trzecią wszystkich wniosków.
Władze wykonawcze UE poinformowały w środę, że Belgia, Bułgaria, Czechy, Estonia, Grecja, Hiszpania, Francja, Chorwacja, Włochy, Cypr, Łotwa, Litwa, Węgry, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja i Finlandia złożyły wnioski o dostęp do tak zwanych pożyczek SAFE w terminie do 29 lipca.
Łączna kwota, o którą wnioskowały państwa, wynosi 127 miliardów euro.
Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz stwierdził, że projekty, które Polska przedłożyła Komisji, kosztują łącznie "około 45 miliardów euro".
"Chcemy, by pieniądze z tego funduszu wzmocniły kluczowe zdolności Wojska Polskiego oraz nasze programy bezpieczeństwa, w tym m. in. program 'Tarcza Wschód'" - napisał Władysław Kosiniak-Kamysz w poście na X.
"Zebraliśmy projekty na imponującą kwotę ok. 45 mld euro, ale to, ile pieniędzy finalnie otrzymamy będzie zależeć od ilosci wniosków i podziału środków przez KE pomiędzy państwa członkowskie. Pozyskanie tych funduszy to realna inwestycja w bezpieczeństwo i rozwój naszego przemysłu zbrojeniowego. To także wzmocnienie bezpieczeństwa, zdolności odstraszania i obrony całej UE i NATO" - dodał.
Wydatki Warszawy na obronność wzrosły z 2,7% PKB w 2022 roku do 4,2% w 2024 roku - najwyższego poziomu dla jakiegokolwiek sojusznika NATO. Przewiduje się, że w tym roku wzrosną one do 4,7%.
Program Komisji dotyczący pożyczek na broń, nazwany SAFE, jest kluczowym elementem propozycji "Gotowość 2030", której celem jest zainwestowanie setek miliardów euro w obronność w całej UE przed końcem dekady.
Władze wykonawcze UE, która ma lepszy rating kredytowy niż wiele państw członkowskich, planowały zebrać do 150 miliardów euro na rynkach w ramach programu wspólnego finansowania przez państwa członkowskie zakupów w dziedzinie obronności.
Komisarz ds. obrony i przestrzeni kosmicznej Andrius Kubilius powiedział w oświadczeniu, że "duże zainteresowanie" programem "pokazuje jedność i ambicję UE w zakresie bezpieczeństwa i obrony".
Termin formalnego składania wniosków upływa 30 listopada 2025 roku, co oznacza, że łączna liczba państw członkowskich pragnących skorzystać z SAFE i wnioskowana kwota mogą wzrosnąć, a rzecznik Komisji powiedział Euronews, że Kubilius jest w kontakcie z innymi państwami członkowskimi i jest "całkiem pewny, że liczba ta wzrośnie".
Aby zabezpieczyć pożyczki SAFE, projekty muszą obejmować preferencje europejskie - przy czym około dwie trzecie wartości nabywanego systemu uzbrojenia musi być wykonane w państwie członkowskim UE, na Ukrainie lub w kraju Europejskiego Obszaru Gospodarczego / Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu.
Kilka innych krajów trzecich ma jednak nadzieję, że będzie mogło uczestniczyć w programie na tym samym poziomie, co państwa członkowskie UE. Należą do nich Wielka Brytania i Kanada, choć muszą one najpierw wynegocjować umowę dwustronną, która będzie obejmować wkład finansowy.
Kolejnym warunkiem SAFE jest to, że projekty muszą być ukierunkowane na priorytetowe zdolności, w tym między innymi amunicję, drony i systemy antydronowe, obronę powietrzną i mobilność wojskową.
Niektóre państwa członkowskie, dla których zwiększenie wydatków wojskowych jest politycznie wrażliwym tematem, mogą zdecydować się na zaciągnięcie pożyczek na sfinansowanie zakupów tylko dla Ukrainy. Inne kraje, takie jak Niemcy, zasygnalizowały, że mogą dołączyć do projektów zamówień SAFE, ale sfinansować je z własnej kasy.