UE zwiększa import LNG, aby zrekompensować brak rosyjskiego gazu rurociągowego docierającego do bloku. Jaki jest tego koszt środowiskowy i finansowy?
REKLAMA
Pierwszy kwartał 2025 roku przyniósł znaczącą zmianę w imporcie gazu do UE.
Po raz pierwszy wydaje się, że blok importuje więcej skroplonego gazu ziemnego (LNG) niż gazu ziemnego rurociągami: 8,4 mln ton w porównaniu do 8,2 mln ton, według danych Eurostatu.
Ilość importowanego LNG wzrosła o 12% w porównaniu z I kwartałem 2024 roku, co oznaczało również gwałtowny wzrost wydatków na ten import. Kwota ta wzrosła o 45%, osiągając łącznie 5,3 mld euro.
Zmiana ta była spowodowana niedawną rozbudową lub reaktywacją instalacji regazyfikacji LNG w krajach takich jak Polska, Finlandia, Holandia, Niemcy, Chorwacja, Włochy, Belgia i Grecja po inwazji na Ukrainę na pełną skalę w 2022 roku.
Droższe i wątpliwe pod względem środowiskowym: ciemna strona LNG
LNG wiąże się z wyższymi początkowymi kosztami operacyjnymi, ponieważ do transportu musi zostać zamrożony do -162°C, a jego objętość staje się 600 razy mniejsza przed ponownym zgazowaniem.
Ponadto jego transport wymaga specjalnie wyposażonych ciężarówek lub statków towarowych, które mają znacznie większy wpływ na środowisko niż zwykłe rurociągi.
Badanie przeprowadzone przez nowojorski Cornell University wykazało, że ślad węglowy LNG jest o 33% wyższy niż w przypadku węgla.
"Emisje metanu i dwutlenku węgla uwalniane podczas wydobycia, przetwarzania, transportu i magazynowania LNG stanowią około połowy jego całkowitego śladu cieplarnianego" - mówi autor badania, Robert Howarth.
Międzynarodowa Agencja Energii twierdzi, że w porównaniu z gazem przesyłanym gazociągami, LNG ma o 67% większy ślad węglowy (12 g CO2/MJ gazociągu vs. 20 g CO2/MJ).
Międzynarodowa Agencja Energii (IEA) podkreśliła jednak, że istnieje możliwość obniżenia emisji o około 60% poprzez zmniejszenie wycieków i spalania, a także wykorzystanie wychwytywania dwutlenku węgla.
Dlaczego UE była zmuszona sięgnąć po LNG?
LNG jest niezwykle elastycznym zasobem, ze względu na możliwość podpisywania krótkoterminowych kontraktów, co pozwala na szybsze dostosowanie się do spadków i zmienności rynku.
Fakt, że import LNG nie wymaga rurociągów, czyni go również bardziej odpornym na kwestie logistyczne, takie jak uszkodzenia infrastruktury lub blokady, łagodząc wpływ czynników geopolitycznych.
Unia Europejska importowała wiele gazu ziemnego z Rosji za pośrednictwem rurociągów, ale sytuacja uległa dramatycznej zmianie po inwazji na Ukrainę.
Po pierwsze, Moskwa zamknęła swój gazociąg Nord Stream 1 do Europy, który został poważnie uszkodzony w wyniku podwodnego sabotażu dokonanego przez nieznanych sprawców. Nord Stream 2, który również uległ uszkodzeniu w wyniku eksplozji nigdy nie został uruchomiony.
Ponadto prawie żaden rosyjski gaz nie dociera do Europy przez Ukrainę, ponieważ Kijów nie odnowił w styczniu niezbędnych umów tranzytowych.
Rosja pozostaje drugim po USA dostawcą LNG do UE
Udział rosyjskiego gazu ziemnego w całkowitym imporcie energii do UE spadł dramatycznie z 41% w 2021 roku do około 18% w 2024 roku, zgodnie z danymi Komisji Europejskiej.
W obliczu odcięcia gazociągów UE została zmuszona do przejścia na gaz skroplony.
W 2025 roku Stany Zjednoczone pozostaną największym partnerem LNG UE, odpowiadając za nieco ponad połowę całego importu pod względem wartości (50,7%), a następnie Rosja (17%) i Katar (10,8%).
Import z Rosji jest jednak nadal istotny, a UE nie może sobie jeszcze pozwolić na jego całkowite ograniczenie.
Blok zdecydował się na inne środki, takie jak zakaz przyszłych inwestycji w projekty LNG w Rosji, a także zakaz korzystania z portów UE do przeładunku rosyjskiego LNG oraz dostarczania towarów, technologii i usług dla rosyjskich projektów LNG.
Niedawno UE wyznaczyła rok 2027 jako ostateczny termin zaprzestania importu rosyjskiej energii, w tym LNG.
Niezależnie od tego, czy UE dotrzyma tego terminu, czy nie, państwa członkowskie spieszą się, aby zdywersyfikować swoich partnerów gazowych, przede wszystkim zwiększając import rurociągami z Norwegii - która sprzedaje UE ponad połowę importowanego gazu ziemnego - Azerbejdżanu i Algierii.
Niemcy popierają umowę wydobywczą z Holandią
"Ceny energii w UE są wyższe niż w większości innych uprzemysłowionych gospodarek, co stanowi fundamentalne wyzwanie dla konkurencyjności" - czytamy w niedawnym raporcie Bruegel.
Kraje takie jak Niemcy i Rumunia reagują, uruchamiając plany zwiększenia wydobycia gazu.
W środę Berlin poparł transgraniczne porozumienie z Holandią w sprawie wydobycia na Morzu Północnym.
Bukareszt zmierza w kierunku Morza Czarnego z ambitnym projektem o nazwie Neptun Deep.
Jest to największy rumuński projekt energetyczny od dwóch dekad, który powinien zostać uruchomiony w 2027 roku w celu wykorzystania szacowanych 100 miliardów metrów sześciennych rezerw gazu.
W pierwszym kwartale 2025 roku UE wydała o 19% więcej na import gazu ziemnego w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku, chociaż kupiła o 12% mniej.
W odniesieniu do całego importu energii Eurostat zauważa, że koszty "nieznacznie wzrosły o 0,3%, podczas gdy wolumen spadł o 3,9%".