W samym sercu Rzymu odbył się szczyt o znaczeniu nie tylko dyplomatycznym, ale i strategicznym. Premier Giorgia Meloni i przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen współprzewodniczyły wydarzeniu „The Mattei Plan for Africa and the Global Gateway”.
REKLAMA
Celem wydarzenia było zdefiniowanie na nowo stosunków między Afryką a Europą oraz umocnienie pozycji Włoch jako kluczowego lidera w tym zakresie.
Plan Mattei to kluczowy element włoskiej polityki zagranicznej i współpracy gospodarczej. Został połączony z unijnym programem "Global Gateway" którego wartość szacuje się na 300 miliardów euro.
Ta synergia ma pomóc zmniejszyć lukę infrastrukturalną w Afryce i wzmocnić strategiczną obecność Europy na kontynencie.
Afrykańscy przywódcy i instytucje finansowe w Rzymie
W szczycie uczestniczyli liderzy Unii Afrykańskiej oraz szefowie państw i rządów Angoli, Zambii, Demokratycznej Republiki Konga i Tanzanii. Obecni byli również przedstawiciele Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Banku Światowego, Afrykańskiego Banku Rozwoju i Afrykańskiej Korporacji Finansowej.
Obecność instytucji politycznych i finansowych podkreśliła wolę przełożenia deklaracji na konkretne umowy i inwestycje. Już w marcu ponad 400 podmiotów publicznych i prywatnych zapowiedziało gotowość do współpracy.
W Rzymie polityczny dialog przełożono na wielostronne porozumienia. W centrum znalazły się wspólne inwestycje i platformy sektorowe, które mają przynieść wymierne efekty w średnim i długim terminie.
"Naszym celem jest zaproponowanie konkretnych odpowiedzi na priorytety Afryki. Nie narzucamy rozwiązań odgórnie. To wspólne projekty, które powstały dzięki dialogowi i chęci budowania trwałego rozwoju" – powiedziała Giorgia Meloni, otwierając obrady.
Korytarz Lobito – infrastrukturalny symbol szczytu
Jednym z kluczowych projektów omówionych podczas szczytu był Korytarz Lobito. To 830-kilometrowa linia kolejowa łącząca Angolę i Zambię przez Demokratyczną Republikę Konga, z planami przedłużenia do tanzańskiego portu Dar es Salaam.
Projekt ten ma ułatwić transport surowców strategicznych, wzmocnić łańcuchy rolno-spożywcze i poprawić przepływy energii w Afryce.
Cyfryzacja i bezpieczeństwo żywnościowe
Oprócz infrastruktury szczyt skupił się na transformacji cyfrowej i przemysłowej. Omówiono rozwój połączenia Blue-Raman – podmorskiej sieci danych łączącej Indie, Bliski Wschód i Europę. Projekt ten ma zostać rozszerzony o Afrykę. Pozwoli to zmniejszyć przepaść cyfrową na kontynencie.
Poruszono też temat wzmocnienia rolno-spożywczy. Podkreślono znaczenie lokalnych produktów i ich lepszej integracji z rynkami światowymi. Celem jest wspieranie samowystarczalności żywnościowej oraz tworzenie możliwości eksportowych.
Koniec z pomocą, początek współpracy
Włochy i UE pokazały, że chcą zmienić narrację. Zamiast jednostronnej pomocy oferują sojusze oparte na współinwestowaniu, wymianie wiedzy i wspólnym rozwoju. Plan Mattei w europejskiej odsłonie ma być nie tylko katalogiem projektów, lecz także polityczną próbą zmiany relacji Północ–Południe.
Ma przywrócić region Morza Śródziemnego do geopolitycznego centrum i zaproponować współpracę, która wykracza poza doraźne reagowanie na kryzysy migracyjne.
Dla Rzymu to test skuteczności. Dla Brukseli potwierdzenie, że Afryka wraca do centrum strategii Unii. Dla Afryki szansa na aktywną rolę w budowaniu własnej przyszłości.
Włochy umacniają swoje interesy w Afryce
Afryka jest dla Włoch obszarem kluczowych interesów gospodarczych i politycznych. Dotyczy to zwłaszcza energetyki, infrastruktury, rolnictwa i lekkiego przemysłu.
Włochy zwiększyły inwestycje w Algierii, Libii, Egipcie i Mozambiku, chcąc zmniejszyć zależność od rosyjskiego gazu. Koncern Eni realizuje tam miliardowe inwestycje, takie jak projekt Coral South w Mozambiku czy rozbudowa gazociągu Transmed z Algierii.
Równocześnie Włosi rozwijają korytarze logistyczne i strefy ekonomiczne w Etiopii i Kenii, wspierając lokalne branże mechaniczne i tekstylne. Sektor rolno-spożywczy także zyskuje. Włoskie firmy pomagają w rozwoju upraw kakao na Wybrzeżu Kości Słoniowej, tropikalnych owoców w Ghanie oraz w budowie systemów nawadniania w Tunezji i Senegalu.