2700 lat temu Niniwa była stolicą imperium asyryjskiego. Naukowcy z Uniwersytetu w Heidelbergu dokonali spektakularnego odkrycia w pałacu króla Assurbanipala. Podczas wykopalisk natknęli się na pierwsze wielkoformatowe przedstawienia dwóch ważnych asyryjskich bóstw.
Niemieccy archeolodzy dokonali spektakularnego odkrycia w Iraku. Podczas wykopalisk w starożytnej metropolii Niniwa, zespół z Uniwersytetu w Heidelbergu natknął się na duże fragmenty monumentalnej płaskorzeźby. Przedstawia ona króla Assurbanipala (668-627 p.n.e.), ostatniego władcę Imperium Asyryjskiego, w towarzystwie dwóch ważnych bóstw i innych postaci.
Płaskorzeźba została znaleziona w sali tronowej Pałacu Północnego. Została wyrzeźbiona na masywnej kamiennej płycie o długości 5,5 metra i wysokości trzech metrów. Waży około dwunastu ton.
Znalezisko jest niezwykłe dla naukowców nie tylko ze względu na swój rozmiar, ale także na to, co przedstawia relief: „Wśród licznych znanych nam reliefów asyryjskich pałaców, nie ma żadnego przedstawienia wielkich bóstw” - podkreśla prof. dr Aaron Schmitt z Instytutu Prehistorii i Wczesnej Historii oraz Archeologii Bliskiego Wschodu. Schmitt jest odpowiedzialny za wykopaliska w Pałacu Północnym.
Król Assurbanipal znajduje się w centrum odkrytego reliefu. Flankują go dwa wysokie bóstwa: bóg Assur i miejska bogini Niniwy o imieniu Ištar. Za nimi podąża geniusz-ryba, który obdarza bogów i władcę zbawieniem i życiem, a także postać wspierająca z uniesionymi ramionami; prawdopodobnie człowiek-skorpion.
„Postacie te sugerują, że gigantyczny uskrzydlony dysk słoneczny był pierwotnie umieszczony nad reliefem" - wyjaśnia Schmitt. Na podstawie danych zebranych na miejscu naukowcy przeanalizują znaleziska w nadchodzących miesiącach i opublikują wyniki w czasopiśmie naukowym.
Według Schmitta płaskorzeźba pierwotnie znajdowała się w niszy ściennej naprzeciwko głównego wejścia do sali tronowej, czyli w najważniejszym miejscu w pałacu. Badacze z Heidelbergu odkryli fragmenty reliefu w dole wypełnionym ziemią. Powstał on prawdopodobnie w czasach hellenistycznych w III lub II wieku p.n.e.
„Fakt, że fragmenty zostały zakopane, jest z pewnością jednym z powodów, dla których brytyjscy archeolodzy nie znaleźli ich ponad sto lat temu" - przypuszcza Schmitt.
Pod koniec XIX wieku brytyjscy naukowcy po raz pierwszy zbadali północny pałac starożytnej Niniwy i odkryli duże płaskorzeźby, które są obecnie wystawiane w British Museum w Londynie.
Nie jest jasne, dlaczego relief został zakopany. Schmitt zwraca uwagę, że brakuje informacji na temat hellenistycznego osadnictwa w Niniwie: „Nie wiemy, czy mieli negatywny stosunek do asyryjskiego króla i asyryjskich bogów” - powiedział portalowi naukowemu "Live Science". „Mam nadzieję, że nasze przyszłe wykopaliska dadzą nam jaśniejszy obraz".
Starożytna Niniwa jest uważana za jedno z najważniejszych miast w północnej Mezopotamii i rozwinęła się w stolicę imperium asyryjskiego pod koniec VIII wieku pne pod rządami króla Sanheriba (705 do 680 pne). Znajdowała się na lewym brzegu Tygrysu, u ujścia małego dopływu w obrębie współczesnego miasta Mosul.
Aaron Schmitt i jego zespół prowadzą badania na wzgórzu Kuyunjik w głównym obszarze północnego pałacu zbudowanego przez króla Assurbanipala od 2022 roku. Wykopaliska są częścią projektu Heidelberg Nineveh Project rozpoczętego w 2018 r. pod kierownictwem prof. Stefana Maula z Wydziału Języków i Kultur Bliskiego Wschodu na Uniwersytecie w Heidelbergu.
W porozumieniu z Państwową Radą Starożytności Iraku (SBAH) planowany jest powrót reliefu do pierwotnej lokalizacji w perspektywie średnioterminowej i udostępnienie go publiczności.