Parlamentarne zatwierdzenie nowego zespołu komisarzy Ursuli von der Leyen przerodziło się w polityczny dramat, grożąc opóźnieniem startu nowego organu wykonawczego UE.
REKLAMA
Przesłuchania w sprawie zatwierdzenia 26 kandydatów na komisarzy były w tym tygodniu przedmiotem intensywnych zakulisowych negocjacji między liderami partii, ujawniając podziały i potencjalną reformę większości parlamentarnej, która w lipcu wprowadziła Ursulę von der Leyen na stanowisko przewodniczącej organu wykonawczego UE.
Większość spodziewała się, że formalny proces zatwierdzania kandydatów na komisarzy zakończy się po przesłuchaniach "Super Tuesday", podczas których posłowie do PE przesłuchali sześciu kandydatów na stanowiska wiceprzewodniczących.
Rywalizacja partyjna, strategiczne weta i działania odwetowe doprowadziły jednak do impasu, odkładając ostateczną decyzję w sprawie sześciu wiceprzewodniczących i jednego komisarza na czas nieokreślony.
Ten polityczny impas może opóźnić start nowego organu wykonawczego UE, początkowo planowany na początek grudnia, chociaż Komisja pozostaje optymistycznie nastawiona, że odbędzie się on zgodnie z planem.
Jednak próba przewodniczącej Komisji von der Leyen, by doprowadzić do pokoju między przywódcami chrześcijańskich demokratów, socjalistów i liberałów nie powiodła się, pozostawiając sytuację niepewną.
Jak do tego doszło?
Połączenie kwestii krajowych i unijnych sprawiło, że był to jeden z najbardziej naładowanych politycznie tygodni w Parlamencie Europejskim, ponieważ partie starały się zmaksymalizować swoje wpływy i stłumić inne.
EPL pracowała również nad wzmocnieniem więzi z Europejską Partią Konserwatywną (ECR), dążąc do zapewnienia bardziej prawicowej większości w hemicyklu - czemu sprzeciwiali się socjaliści, liberałowie i zieloni, którzy tworzą obecną prounijną większość, która poparła ponowną nominację von der Leyen w lipcu.
W rezultacie konserwatywny wiceprzewodniczący Raffaele Fitto, kluczowa postać w tej zmianie koalicyjnej, również stał się celem.
W międzyczasie niektórzy desygnowani komisarze stali się celem ataków w odniesieniu do elementów ich teczek w celu ich osłabienia.
Na przykład frakcja liberalna naciska na przeniesienie nadzoru nad gotowością zdrowotną i prawami reprodukcyjnymi z kontrowersyjnego węgierskiego komisarza Olivéra Várhelyi - którego potwierdzenie jest również wstrzymane - na belgijską liberalną kandydatkę na komisarza Hadję Lahbib.
W grę wchodzą również interesy narodowe: Hiszpańska delegacja EPL skrytykowała reakcję Ribery na niedawne powodzie w Walencji, odwracając uwagę od gubernatora Walencji Carlosa Mazona, kolegi konserwatysty, który przyciągnął krytykę za długi lunch, w którym uczestniczył podczas powodzi.
Tymczasem włoska premier Giorgia Meloni skorzystała z okazji, by rzucić wyzwanie swoim socjalistycznym przeciwnikom w kraju, Partii Demokratycznej, którzy według niej lobbują, by odmówić Fitto wiceprezydentury wykonawczej wbrew włoskiemu interesowi narodowemu.
Odroczenie: zwycięska taktyka
Kiedy w zeszłym miesiącu ustalono harmonogram przesłuchań zatwierdzających, EPL zapewniła sobie strategiczną przewagę, planując przesłuchanie Ribery jako ostatnie, nie pozostawiając socjalistom możliwości odwetu w przypadku jej odrzucenia.
Aby temu przeciwdziałać, socjaliści i liberałowie opóźnili zatwierdzenie węgierskiego Várhelyi po poniedziałkowym przesłuchaniu - utrzymując groźbę, że mogą go odrzucić.
Wywołało to obawy EPL, że von der Leyen może znaleźć się w sytuacji zakładnika premiera Węgier Viktora Orbána, który może po prostu odmówić powołania innego komisarza w miejsce Várhelyiego, jeśli zostanie on odrzucony, lub przynajmniej wstrzymać się z tym do następnego roku.
Technicznie rzecz biorąc, Komisja mogłaby rozpocząć pracę bez węgierskiego komisarza, ale mogłoby to prawnie utrudnić podejmowanie decyzji wymagających jednomyślnego zatwierdzenia, takich jak polityka antymonopolowa i polityka fuzji - scenariusz, który sprawiłby, że nowy organ wykonawczy UE von der Leyen stałby się kulawą kaczką.
W związku z odroczeniami, wszystkie strony zasadniczo wracają do punktu wyjścia, potrzebując "umowy pakietowej", w której Ribera, Fitto i Várhelyi zostaną zatwierdzeni jednocześnie. Chociaż siedmiu kandydatów na komisarzy pozostaje w zawieszeniu, tylko ta trójka stanowi centrum politycznej gry o władzę.
Von der Leyen na ratunek
Ponieważ każda partia posiada kilka zapalników, przełamanie impasu okazuje się trudne.
Przewodnicząca Komisji von der Leyen rozpoczęła tydzień jako obserwator, ale interweniowała w połowie tygodnia, spotykając się w środę z przywódcami politycznymi.
Jej próby przezwyciężenia impasu spełzły na niczym, choć rzecznik Komisji powiedział, że pozostaje ona "w pełni zaangażowana" w ten proces.
Liberałowie i Zieloni wzywają ją do zajęcia bardziej zdecydowanego stanowiska wobec prawicowej koalicji, a liderka liberałów Valerie Hayer potępiła taktykę przewodniczącego EPL Manfreda Webera jako "nieodpowiedzialną".
Kierunek "Wenezuela"?
Pomimo tego wszystkiego pozostaje prawdopodobne, że grupy polityczne wynegocjują kompromis, ponieważ wszystkie chcą zatwierdzenia własnych kandydatów na wiceprezydenta, a potwierdzenie Várhelyi otworzyłoby drogę do rozpoczęcia drugiej kadencji von der Leyen zgodnie z harmonogramem w grudniu.
Ewentualny kompromis mógłby polegać na tym, że EPL wycofałaby się ze swoich żądań, aby Ribera stawiła się przed hiszpańskim parlamentem i zobowiązała się do rezygnacji, jeśli zostanie przeciwko niej wszczęte dochodzenie sądowe, a socjaliści i liberałowie wycofaliby swoje żądania, aby Fitto został zdegradowany z wiceprezydentury.
Várhelyi może stracić część swoich kompetencji.
Ostatecznie EPL ma jedną kartę atutową: Jeśli decyzja zapadnie w głosowaniu nad kandydatami, Ribera potrzebuje poparcia EPL, podczas gdy Fitto mógłby przejść z poparciem tak zwanej koalicji "Wenezuela", składającej się z partii od centroprawicy do skrajnej prawicy.
Koalicja ta została nazwana na cześć ugrupowania w Parlamencie, które uznało lidera opozycji Edmundo Gonzáleza za demokratycznie wybranego prezydenta Wenezueli, ale była również widoczna w kluczowych głosowaniach, takich jak wczorajsze poprawki do unijnych przepisów dotyczących wylesiania.
Przesłanie polityczne jest jasne: proeuropejska koalicja, która wcześniej popierała von der Leyen, jest teraz zagrożona, jeśli nie całkowicie rozbita.
Ten epizod ilustruje zmieniającą się dynamikę w UE, z liderem EPL Manfredem Weberem starającym się zebrać nową prawicową większość, która mogłaby ostatecznie zastąpić tradycyjną centrową koalicję chrześcijańskich demokratów, socjalistów i liberałów, która rządziła półkolem przez ponad dwadzieścia lat.
To, czy obecny meksykański spór między partiami doprowadzi do powstania bloku wenezuelskiego, dopiero się okaże, ale podwaliny pod to są kładzione.