W Europie inwestycje na rynkach kapitałowych mocno się różnią: jako udział w PKB i na osobę. Dania, Szwecja i Holandia przewodzą w obu ujęciach.
Skuteczne zarządzanie pieniędzmi to podstawa bezpieczeństwa finansowego, choć najlepszy sposób na solidny zwrot z oszczędności nie zawsze jest oczywisty. Na ogół Europejczycy rzadziej inwestują w akcje niż Amerykanie, a częściej odkładają pieniądze na kontach bankowych.
W UE nawyki inwestycyjne różnią się jednak znacznie. Wpływ mają oferta rynku i odmienne podejście do pieniędzy w poszczególnych krajach.
Branżowa organizacja Association for Financial Markets in Europe (AFME) posługuje się wskaźnikiem „Household Market Investment Indicator”, który pokazuje, jaka część oszczędności gospodarstw domowych trafia do instrumentów rynków kapitałowych.
Mierzy on wartość instrumentów finansowych posiadanych przez Europejczyków w relacji do PKB. Do wyliczenia wliczane są akcje, udziały w funduszach inwestycyjnych (np. ETF-y), obligacje, rezerwy ubezpieczeń na życie oraz oszczędności w funduszach emerytalnych. Pomija gotówkę, depozyty i udziały w spółkach niepublicznych.
„Takie rozwiązania, czyli instrumenty oparte na rynku, zazwyczaj przynoszą wyższe długoterminowe stopy zwrotu niż tradycyjne konta bankowe, które po uwzględnieniu inflacji często tracą na wartości” – powiedział rzecznik AFME w rozmowie z Euronews Business.
Dania i Szwecja na czele
Zgodnie z raportem AFME o unii rynków kapitałowych, w pierwszym półroczu 2025 r. aktywa finansowe gospodarstw domowych w UE niemal zrównały się z PKB wspólnoty, sięgając 94% jego wartości.
Raport ukazał się, gdy w UE trwa debata nad tym, jak ułożyć rynki kapitałowe, by kierować inwestycje do kluczowych sektorów w całej wspólnocie.
W krajach UE wskaźnik ten waha się od 16% w Rumunii do 194% w Danii i Szwecji. Holandia ma 164%.
Te trzy państwa wyraźnie odstają od reszty. Włochy, na czwartym miejscu, notują 119%.
Na dole tabeli: Rumunia 16%, Litwa 18% i Bułgaria 20%.
W Zjednoczonym Królestwie, już poza UE, wskaźnik wynosi 122%.
„Państwa z wysokim poziomem inwestycji zazwyczaj łączą trzy elementy” – powiedział rzecznik AFME. „To dobrze rozwinięte systemy emerytalne (np. w Holandii, USA i krajach nordyckich), ulgi podatkowe dla inwestujących oraz proste, przyjazne w obsłudze rachunki inwestycyjne”.
AFME wskazuje na szwedzki rachunek inwestycyjno-oszczędnościowy (ISK) jako mocny przykład tego, jak polityka może zachęcać obywateli do inwestowania. Jak podkreśla organizacja, dzięki takim kontom łatwo i korzystnie podatkowo inwestować w akcje, ETF-y i fundusze.
Rzecznik zaznaczył, że tam, gdzie tych rozwiązań brakuje, zaangażowanie w rynki kapitałowe jest niższe, a obywatele pozostają przy nisko oprocentowanych kontach oszczędnościowych.
Oszczędności na rynkach kapitałowych na osobę
AFME pokazuje nie tylko wskaźniki, ale też skalę inwestycji. W pierwszym półroczu 2025 r. aktywa finansowe gospodarstw domowych na osobę w UE wyniosły średnio 42 069 euro.
Wśród członków UE rozpiętość jest duża: od 2 880 euro w Rumunii do 150 034 euro w Danii.
W Holandii i Szwecji oszczędności na rynkach kapitałowych na osobę przekraczają 100 tys. euro.
Luksemburg jest czwarty z wynikiem 76 937 euro, co pokazuje, jak daleko odskoczyła czołowa trójka.
W jednej trzeciej państw UE, czyli w dziewięciu krajach, oszczędności na rynkach kapitałowych na osobę są niższe niż 10 tys. euro. Oprócz Rumunii to Bułgaria, Polska, Litwa, Grecja, Łotwa, Estonia, Słowacja i Słowenia.
W Zjednoczonym Królestwie wskaźnik sięga 75 463 euro, najwięcej wśród pięciu największych gospodarek Europy.