Euronews analizuje różnice między średnimi wynagrodzeniami w pełnym wymiarze czasu pracy w krajach europejskich – zarówno w wartościach nominalnych, jak i pod względem siły nabywczej. Polska wciąż jest w grupie krajów o niższych wynagrodzeniach, choć dynamika wzrostu płac należy do najwyższych w UE.
REKLAMA
Średnie wynagrodzenia w Europie znacznie się różnią. Koszty życia również. Które kraje oferują najwyższe wynagrodzenia? I jak one wypadają po uwzględnieniu standardów siły nabywczej?
Istnieją różne definicje wynagrodzenia, pensji i zarobków, które odzwierciedlają odmienne aspekty tego zagadnienia. Szczególnie wartościowym wskaźnikiem jest średnia skorygowana pensja na pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze godzin. Eurostat w swoich obliczeniach opiera się na średnim rocznym wynagrodzeniu brutto za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Na potrzeby analizy Euronews przeliczył te wartości na kwoty miesięczne, dzieląc je przez 12.
W 2023 roku średnie skorygowane miesięczne wynagrodzenie dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin wahało się od 1 125 euro w Bułgarii do 6 755 euro w Luksemburgu. Średnia dla Unii Europejskiej kształtowała się na poziomie 3 155 euro.
Luksemburg i Dania to jedyne państwa członkowskie UE, w których średnie wynagrodzenie przekracza 5 000 euro, przy czym w Danii wynosi ono 5 634 euro. Irlandia (4 890 euro) oraz Belgia (4 832 euro) znajdują się bardzo blisko tego progu. Powyżej granicy 4 000 euro plasują się również Austria (4 542 euro), Niemcy (4 250 euro) i Finlandia (4 033 euro).
Wśród 26 krajów Unii Europejskiej (z pominięciem Holandii ze względu na brak dostępnych danych Eurostatu), 10 państw raportuje średnie wynagrodzenie brutto poniżej 2 000 euro. W czterech państwach członkowskich średnia pensja nie przekraczała 1 500 euro. Polska znalazła się nieznacznie powyżej tego poziomu z kwotą 1 505 euro. W Rumunii, Grecji i na Węgrzech średnie wynagrodzenia oscylowały w granicach 1 400 euro.
Niemcy (4 250 euro) wiodą prym wśród czterech największych gospodarek UE pod względem średniego wynagrodzenia, a tuż za nimi plasuje się Francja (3 555 euro). Zarówno Włochy (2 729 euro), jak i Hiszpania (2 716 euro) znajdują się ponad 400 euro poniżej średniej unijnej.
Dane Eurostatu obejmują 26 państw członkowskich UE. Chociaż ze względu na różnice metodologiczne bezpośrednie porównania nie są w pełni miarodajne, dane OECD dotyczące średniego rocznego wynagrodzenia w przeliczeniu na pełny etat pozwalają uwzględnić większą liczbę krajów europejskich.
Według OECD najwyższe średnie wynagrodzenie w Europie oferuje Szwajcaria – 8 104 euro. Inny członek Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), Norwegia, zapewnia średnią pensję na poziomie 5 027 euro. W Wielkiej Brytanii średnie wynagrodzenie wynosi 4 220 euro.
Holandia z kwotą 4 629 euro sytuuje się w czołówce najlepiej opłacanych krajów UE.
Turcja, kraj kandydujący do Unii Europejskiej, notuje najniższe średnie wynagrodzenie – 873 euro – będąc jedynym państwem poniżej progu 1000 euro.
Ogólna tendencja wskazuje, że kraje Europy Zachodniej i Północnej dominują pod względem poziomu wynagrodzeń, podczas gdy państwa Europy Południowej i Wschodniej oferują znacząco niższe płace nominalne.
Najwyższe wynagrodzenia w Europie według siły nabywczej
Gdy mierzy się wynagrodzenia według standardów siły nabywczej (PPS - Purchasing Power Standard), różnice między krajami ulegają zmniejszeniu, ponieważ eliminuje to wpływ zróżnicowania cen. PPS to umowna jednostka walutowa, w której jedna jednostka teoretycznie pozwala nabyć taką samą ilość towarów i usług w każdym kraju.
Mimo to w Unii Europejskiej utrzymują się istotne dysproporcje. W ujęciu nominalnym najwyższe średnie wynagrodzenie jest sześciokrotnie wyższe niż najniższe. Po uwzględnieniu siły nabywczej różnica ta maleje do 2,6-krotności.
W państwach UE średnie wynagrodzenia wyrażone w PPS wahają się od 1 710 euro w Grecji do 4 479 euro w Luksemburgu, przy średniej unijnej wynoszącej 3 155 euro.
W pierwszej piątce znalazły się również Belgia (4 038 euro PPS), Dania (3 904 euro PPS), Niemcy (3 898 euro PPS) oraz Austria (3 851 euro PPS).
Na samym dole, za Grecją, uplasowały się Słowacja, Bułgaria i Węgry, ze średnimi wynagrodzeniami poniżej 2 100 euro w PPS. Rumunia plasuje się znacznie wyżej w PPS.
Wśród danych OECD wyróżnia się Szwajcaria z wysokim wynagrodzeniem w sile nabywczej - na poziomie 4 412 EUR PPS. Kolejne pod tym względem są Holandia i Norwegia, oferujące około 3 800 EUR PPS. Średnia pensja w Wielkiej Brytanii wyniosła 3 357 euro w PPS.
Podobnie jak Rumunia, Turcja (2 413 euro PPS) zajmuje znacznie lepszą pozycję w tym wskaźniku.
Znaczenie wyższej produktywności i siły przetargowej
Wyjaśniając różnice w wynagrodzeniach na poziomie krajowym, szefowa działu polityki europejskiej, gospodarczej, zatrudnienia i społecznej w Europejskim Instytucie Związków Zawodowych (ETUI) dr Sotiria Theodoropoulou, zauważyła, że wyższa produktywność jest materialną podstawą dla trwale wyższych wynagrodzeń. Wskazała, że gospodarki o większej aktywności przemysłowej lub finansowej są zazwyczaj bardziej produktywne. Branże zaawansowane technologicznie również zazwyczaj charakteryzują się wyższą produktywnością.
Podkreśliła również rolę instytucji rynku pracy. "Mówiąc bardziej ogólnie, większa siła przetargowa pracowników - niezależnie od tego, czy wynika ona z silnych instytucji negocjacji zbiorowych, czy też z polityki, która zapewnia im 'opcje zewnętrzne' na rynku pracy - zwiększa prawdopodobieństwo, że wzrost wydajności przełoży się na wyższe płace i koszty pracy" - powiedziała Euronews.
Które kraje odnotowały największy wzrost średnich wynagrodzeń?
W ciągu ostatnich pięciu lat (2018-2023) średnie skorygowane wynagrodzenie w pełnym wymiarze godzin wzrosło nominalnie we wszystkich 26 krajach Unii Europejskiej.
Na poziomie całej Wspólnoty średnie miesięczne wynagrodzenie wzrosło o 507 euro, co przekłada się na roczny przyrost o 6 708 euro. Stanowi to wzrost o 19 procent.
W ujęciu procentowym dynamika wzrostu wahała się od zaledwie 4 procent w Szwecji do 102 procent na Litwie.
Wzrost był znacznie niższy w czterech największych gospodarkach UE: Hiszpania odnotowała wzrost o 19 procent, Niemcy o 18 procent, Francja o 14 procent, a Włochy tylko o 10 procent.
Skandynawskie kraje należące do unijnego bloku również pozostały poniżej średniej UE, podobnie jak Cypr i Grecja.
W przeliczeniu na euro, wzrost średnich wynagrodzeń wahał się od 91 euro miesięcznie w Grecji do 1 291 euro miesięcznie w Luksemburgu. Litwa również odnotowała imponujący wzrost o 1 141 euro miesięcznie.
Dane dotyczące wynagrodzeń za 2024 roku Eurostat opublikuje pod koniec 2025 roku.