W opublikowanym w czwartek komunikacie liczącym 5000 słów przedstawiono zarys planu rządzącej partii komunistycznej na najbliższe pięć lat.
Chińskie władze zobowiązali się do zmniejszenia zależności od zagranicznych zaawansowanych technologii i pobudzenia popytu krajowego w obliczu „silnych wiatrów” związanych z nasilonymi napięciami handlowymi ze Stanami Zjednoczonymi.
Zarys planu rządzącej partii komunistycznej na najbliższe pięć lat przedstawiono w 5000-słownym komunikacie opublikowanym w czwartek po czterodniowym spotkaniu najwyższego szczebla w Pekinie, na kilka dni przed rozmowami chińskiego przywódcy Xi Jinpinga z prezydentem USA Donaldem Trumpem.
Plany pięcioletnie są powrotem do czasów centralnego planowania w stylu radzieckim. Chiny nadal w dużym stopniu opierają się na nich przy ustalaniu priorytetów politycznych i podejmowaniu decyzji dotyczących finansowania.
Spotkania „plenarne” partii, takie jak to, które odbyło się w tym tygodniu, służą również zjednoczeniu partii wokół przywództwa Xi.
Czwartkowe ogłoszenie nie zapowiadało żadnych znaczących zmian w polityce. Pomimo narastających napięć handlowych Chiny zamierzają pozostać światową potęgą produkcyjną, jednocześnie utrzymując silny wzrost gospodarczy w kraju.
Chiny nabierają pewność siebie w wojnie handlowej
Chiny stoją w obliczu „głębokich” zmian i rosnącej niepewności, jak podano w komunikacie opublikowanym przez państwowe media.
Nie odnosi się on bezpośrednio do wojny handlowej między Pekinem a Waszyngtonem, ale ostrzega przed rosnącą „niepewnością i nieprzewidzianymi czynnikami”.
Han Wenxiu, wysoki rangą urzędnik partyjny nadzorujący kształtowanie polityki w sprawach finansowych, gospodarczych i rolniczych, powiedział dziennikarzom w piątek, że Chiny są dobrze przygotowane do radzenia sobie z takimi zagrożeniami, dodając, że „kryzys zawsze stwarza możliwości, a kryzys można przekształcić w szansę”.
Chi Lo, starszy strateg rynkowy BNP Paribas Asset Management na region Azji i Pacyfiku, powiedział, że nacisk na znaczną poprawę samowystarczalności naukowej i technologicznej prawdopodobnie odzwierciedla większą pewność, że Chiny są mniej podatne na presję wojny handlowej.
Partia zobowiązała się do osiągnięcia „znacznie silniejszych” wpływów międzynarodowych, siły gospodarczej i narodowej do 2035 roku oraz do „ochrony wielostronnego systemu handlu”, przedstawiając Pekin jako obrońcę wolnego handlu, zauważyła Leah Fahy, ekonomistka ds. Chin w Capital Economics.
Wyzwania gospodarcze w kraju pozostają aktualne
W komunikacie chińskiego rządu podkreślono potrzebę budowania „silnego” rynku krajowego poprzez zwiększenie popytu wewnętrznego i wydatków konsumpcyjnych.
Spowolnienie w sektorze nieruchomości, które rozpoczęło się, gdy Chiny nadal borykały się z zakłóceniami spowodowanymi pandemią COVID-19, osłabiło zaufanie konsumentów, negatywnie wpływając na zamożność gospodarstw domowych i powodując powszechne zwolnienia.
Aby pobudzić popyt, rząd zachęcał do inwestowania w nowoczesne fabryki i sprzęt oraz oferował dotacje osobom wymieniającym stare urządzenia i pojazdy na nowsze. Jednak w wielu branżach moce produkcyjne przewyższają popyt, co wywołało wojny cenowe i skłoniło firmy do zwiększenia eksportu, pogłębiając napięcia handlowe.
Pomimo silnego wsparcia rządowego gospodarka wzrosła w ostatnim kwartale o 4,8 procent, co stanowi najniższe tempo od roku. Według oficjalnych danych we wrześniu aktywność przemysłowa spadła szósty miesiąc z rzędu, ponieważ popyt krajowy pozostawał na niskim poziomie.
Chińscy przywódcy podtrzymali swój cel osiągnięcia statusu „kraju o średnim poziomie rozwoju” i podwojenia wielkości gospodarki w 2020 roku do 2035 roku.
Oznacza to średnią roczną stopę wzrostu na poziomie około 4–5 procent w ciągu następnej dekady, powiedziała Lynn Song, główna ekonomistka ING Banku ds. Chin.
Chiny pozostaną potęgą produkcyjną
Chiny są największym producentem na świecie, odpowiadającym za około 30 procent światowej produkcji przemysłowej i około jedną czwartą całej gospodarki. Zgodnie z komunikatem, nowy plan pięcioletni zakłada utrzymanie produkcji na „odpowiednim poziomie”, z przemysłami zaawansowanymi jako podstawą.
Na przestrzeni lat chiński przemysł produkcyjny przeszedł transformację od pracochłonnej, niskokosztowej produkcji do produktów o wyższej wartości, takich jak pojazdy elektryczne, robotyka i baterie. W nadchodzących latach nacisk zostanie położony na zaawansowaną produkcję – powiedział Robin Xing, główny ekonomista Morgan Stanley ds. Chin.
Obejmuje to takie obszary, jak technologia kwantowa, bioprodukcja, energia wodorowa i synteza jądrowa, sztuczna inteligencja i komunikacja mobilna nowej generacji – powiedział Zheng Shanjie, szef Narodowej Komisji Rozwoju i Reform, głównej agencji planistycznej w Pekinie.
„Te branże są gotowe do startu” – powiedział Zheng. „Oznacza to, że w ciągu najbliższych 10 lat zbudujemy w Chinach kolejną branżę high-tech, co zapewni ciągły impuls dla naszych wysiłków na rzecz modernizacji Chin”.
Zheng zauważył, że budowa silniejszego rynku krajowego jest strategicznym priorytetem.
„Gospodarki głównych krajów są napędzane popytem krajowym, a rynek jest obecnie najrzadszym zasobem na świecie” – powiedział.
Nie jest jasne, czy zaangażowanie Chin w stymulowanie wydatków konsumenckich i inwestycji krajowych znacząco wpłynie na eksport tego kraju.
Według Morgan Stanley udział Chin w globalnej sprzedaży pojazdów elektrycznych osiągnął 46 procent w 2023 r., a duże chińskie firmy, takie jak BYD i CATL, zajęły wiodącą pozycję na świecie w dziedzinie technologii i produkcji akumulatorów.
Chiny odgrywają kluczową rolę w globalnych łańcuchach dostaw i mają strategiczną kontrolę nad dostępem do metali ziem rzadkich, materiałów wykorzystywanych w wielu produktach.
„Chiński rząd postrzega produkcję jako kluczową kwestię bezpieczeństwa i geopolitycznej przewagi nad innymi krajami” – dodał Gary Ng, starszy ekonomista we francuskim banku korporacyjnym Natixis.
Xi nadal centralizuje władzę
Czterodniowe plenum Komunistycznej Partii Chin charakteryzowało się stosunkowo niską frekwencją.
Zgodnie z komunikatem, spośród 205 pełnoprawnych członków elitarnego Komitetu Centralnego Partii Komunistycznej obecnych było tylko 168, a także 147 spośród 171 członków zastępczych.
Odzwierciedla to „bezprecedensowy odsetek członków komitetu centralnego, którzy mają kłopoty polityczne” w związku z głębokimi czystkami przeprowadzanymi przez Xi w partii – powiedział Neil Thomas, pracownik naukowy Centrum Analiz Chińskich w Asia Society Policy Institute.
Największą zmianą personalną było awansowanie generała Zhang Shengmina na drugie najwyższe stanowisko generała w Chinach. Zastąpił on He Weidonga, który został wyrzucony z partii wraz z ośmioma innymi wysokimi rangą urzędnikami w ramach najnowszej kampanii antykorupcyjnej Xi.
Zmiany te wskazują na nacisk kładziony przez Xi na lojalność polityczną i walkę z korupcją, powiedział Xin Sun, ekonomista polityczny i specjalista ds. Chin z londyńskiego uniwersytetu King's College London.