Parlament Europejski przyznał Nagrodę Sacharowa za Wolność Myśli Andrzejowi Poczobutowi i Mzii Amaglobeli z Gruzji.
Dwójka dziennikarzy, jeden więziony na Białorusi, druga - w Gruzji, otrzymało najwyższe wyróżnienie Unii Europejskiej w dziedzinie praw człowieka. Laureatów Nagrody Sacharowa ogłosiła w środę przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola.
Andrzej Poczobut jest korespondentem "Gazety Wyborczej". Został skazany za "szkodzenie bezpieczeństwu narodowemu Białorusi" na osiem lat więzienia, które odbywa w kolonii karnej w Nowopołocku.
Mzia Amaghlobeli, znana dziennikarka, która założyła dwa niezależne gruzińskie media, została skazana w sierpniu za spoliczkowanie policjanta podczas antyrządowego protestu. Została skazana na dwa lata więzienia w sprawie, która została skrytykowana przez organizacje praw człowieka, jako próba ograniczenia wolności mediów.
"Oboje są dziennikarzami, którzy obecnie przebywają w więzieniu pod sfingowanymi zarzutami za wykonywanie swojej pracy i występowanie przeciwko niesprawiedliwości. Ich odwaga uczyniła z nich symbole walki o wolność i demokrację" - powiedziała Metsola w Parlamencie Europejskim w Strasburgu.
Coroczna nagroda Unii Europejskiej, nazwana na cześć radzieckiego dysydenta, laureata Pokojowej Nagrody Nobla Andrieja Sacharowa, została utworzona w 1988 roku w celu uhonorowania osób lub grup, które bronią praw człowieka i podstawowych wolności.
Zwycięzca jest wybierany przez starszych unijnych posłów spośród kandydatów nominowanych przez różne grupy polityczne Parlamentu Europejskiego.
Nagroda jest "najwyższym wyrazem uznania Unii Europejskiej dla działań na rzecz praw człowieka".
Ostatni dyktator Europy
52-letni Poczobut cierpi na poważną chorobę serca i był kilkakrotnie umieszczany w izolatce, czasami na okres do sześciu miesięcy, jak twierdzą obrońcy praw człowieka.
Jego gazeta wyraziła nadzieję, że nagroda "będzie kamykiem, który uruchomi lawinę wydarzeń i że doprowadzi do rychłego uwolnienia naszego białoruskiego korespondenta. Los Andrzeja przestał być wreszcie rozgrywką między służbami specjalnymi Łukaszenki a Polską. To sprawa dla całej Europy".
Alaksandr Łukaszenka, nazywany "ostatnim dyktatorem Europy", rządzi Białorusią od ponad trzech dekad, utrzymując władzę dzięki wyborom - które są odrzucane przez Zachód, który nie nazywa ich ani wolnymi, ani uczciwymi - oraz brutalnym represjom wobec dysydentów.
Po protestach w 2020 roku, w których setki tysięcy ludzi wyszło na ulice, aresztowano ponad 65 tys. osób, tysiące pobito, a setki niezależnych mediów i organizacji pozarządowych zamknięto i zdelegalizowano.
Łukaszenka ułaskawił 52 więźniów po sierpniowej rozmowie telefonicznej z prezydentem USA Donaldem Trumpem, która wywołała spekulacje na temat możliwej odwilży w stosunkach. Uwolnienie nastąpiło, gdy administracja Trumpa starała się poprawić komunikację z prezydentem Rosji Władimirem Putinem.
Gruzja i jej zwrot ku Moskwie
Sprawa Amaghlobeli jest tylko jedną z wielu, które w ostatnich miesiącach wywołały protesty i międzynarodową krytykę w Gruzji, ponieważ rządząca partia Gruzińskie Marzenie została oskarżona o erozję społeczeństwa obywatelskiego i praw demokratycznych w kraju Południowego Kaukazu.
Podczas procesu wezwała opozycję do dalszej walki. "Nigdy nie wolno tracić wiary we własne możliwości. Wciąż jest czas. Walka trwa - aż do zwycięstwa!" - powiedziała.
Amaghlobeli jest założycielką i dyrektorką śledczego serwisu informacyjnego Batumelebi, który zajmuje się polityką, korupcją i prawami człowieka w Gruzji. Założyła również siostrzaną redakcję Netgazeti.
Gruzja jest świadkiem powszechnych niepokojów politycznych i protestów od czasu zeszłorocznych wyborów parlamentarnych, w których Gruzińskie Marzenie zachowało kontrolę nad parlamentem.
Protestujący i opozycja w kraju uznali wynik za nielegalny w związku z zarzutami o fałszowanie głosów z pomocą Rosji.
Kilku laureatów Nagrody Sacharowa, w tym Nelson Mandela, Malala Yousafzai, Denis Mukwege i Nadia Murad, otrzymało Pokojową Nagrodę Nobla.
Liderka wenezuelskiej opozycji María Corina Machado, która otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla na początku tego miesiąca, odebrała Sacharowa w zeszłym roku.
Nagroda, która jest przyznawana wraz z funduszem w wysokości 50 tys. euro, zostanie wręczona podczas ceremonii w Parlamencie Europejskim w Strasburgu w grudniu.