W ostatnią niedzielę października wracamy do czasu zimowego. Zegary cofniemy o godzinę, co oznacza dłuższy sen i powrót do środkowoeuropejskiego rytmu dnia.
REKLAMA
W nocy z 25 na 26 października zegary zostaną cofnięte z godziny 3:00 na 2:00. Oznacza to dodatkową godzinę snu. W Polsce i w Niemczech ponownie zacznie obowiązywać czas środkowoeuropejski, czyli standardowy.
Większość współczesnych zegarów przestawia się automatycznie. W Niemczech zegary sterowane radiowo synchronizują się z czasem wzorcowym Physikalisch-Technische Bundesanstalt w Brunszwiku. Natomiast, publiczne zegary, na przykład na dworcach są najczęściej regulowane dopiero następnego dnia.
Dlaczego zmienia się czas?
Czas letni pojawił się po raz pierwszy podczas I wojny światowej. Chodziło o oszczędność energii dzięki lepszemu wykorzystaniu światła dziennego. Z rozwiązania korzystał przede wszystkim przemysł i rolnictwo. W 1919 roku system szybko zniesiono, ale wrócił ponownie.
W 1940 roku wprowadzili go naziści, a po wojnie w niektórych okresach zegary były przesuwane nawet o dwie godziny względem czasu zimowego. Od 1996 roku obowiązują wspólne zasady w całej Unii Europejskiej – zmiana czasu następuje zawsze w ostatnią niedzielę marca i października.
Kolejnym powodem utrwalenia systemu był kryzys naftowy w latach 70. Wierzono, że przesunięcie zegarów ograniczy zużycie energii wieczorami.
Do przodu czy do tyłu: mnemotechniki dotyczące przestawiania zegarów
Co pół roku pojawia się to samo pytanie: czy przesuwamy zegary do przodu, czy do tyłu? Popularna metoda opiera się na prostym skojarzeniu z meblami ogrodowymi. Wiosną wystawiamy je na zewnątrz – zegar idzie do przodu. Jesienią chowamy je do środka – zegar cofamy.
Badania pokazują jednak, że zmiana czasu nie daje realnych oszczędności energii. To, co uda się zyskać latem, traci się wiosną i jesienią, gdy rośnie zapotrzebowanie na ogrzewanie.
Coraz częściej zwraca się uwagę na negatywny wpływ na zdrowie. Przestawienie zegara zakłóca rytm dobowy, powodując u wielu osób zmęczenie i problemy ze snem – swoisty "mini-jetlag".
Koniec zmiany czasu jest właściwie przesądzony
W 2018 roku Europejczycy w unijnej ankiecie wyraźnie opowiedzieli się za zniesieniem zmiany czasu. Trzy lata później Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie przejścia na czas letni przez cały rok. Na przeszkodzie stoi jednak brak porozumienia państw członkowskich.
Najwięcej komplikacji dotyczy transportu. Linie lotnicze i kolejowe planują rozkłady z dużym wyprzedzeniem, a różnice między krajami mogłyby wywołać chaos. Dyskutuje się również, czy Europa nie będzie musiała podzielić się na większą liczbę stref czasowych, co miałoby konsekwencje gospodarcze.
Na razie pozostaje dotychczasowy system. Kolejna zmiana nastąpi w nocy z 28 na 29 marca 2026 roku, gdy powróci czas letni, a my stracimy godzinę snu.