24 sierpnia 2025 roku na placu Zamkowym w Warszawie odbyły się uroczyste obchody Dnia Niepodległości Ukrainy.
REKLAMA
„Jesteśmy tym pokoleniem, które umiera za to, żeby Ukraina dalej była niepodległa. Dlatego ten dzień jest dla nas szczególnie ważny. Ten dzień jest ważny dla tych, którzy walczą w okopie, bo przypomina im, za co walczą" mówi w wywiadzie dla Euronews Natalija Panczenko, współorganizatorka Euromajdanu w Warszawie, która w 2022 roku otrzymała ShEO Award - nagrodę tygodnika „Wprost”, w kategorii Aktywistka roku.
Warszawski plac Zamkowy – symboliczna przestrzeń jedności
Tegoroczne obchody Dnia Niepodległości Ukrainy objęte zostały honorowym patronatem Ambasady Ukrainy w Polsce, prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Organizowane były przez fundację „Stand With Ukraine” oraz inicjatywę społeczną „Euromaidan-Warszawa”. Oprócz koncertów, dominowała głęboka refleksja i solidarność.
„Te obchody w tym roku wyglądają tak, jak wygląda nasza rzeczywistość. To nie są jakieś koncerty, gdzie będziemy się cieszyć, tylko jest to dla nas przede wszystkim moment do refleksji, do dumy z tego, że jesteśmy Ukraińcami. Żeby podziękować tym, którzy o niepodległość Ukrainy walczą przede wszystkim tam, na froncie, ale także na różnych innych kierunkach” - mówi Panczenko.
Prezeska Fundacji Stand with Ukraine dodaje: „Minutą ciszy uczciliśmy tych, którzy zginęli dla Ukrainy. Będziemy wspierać te rodziny, które też tutaj w Polsce się znajdują (...) Nie są sami, jesteśmy z nimi".
Była też wręczana nagroda „Stand With Ukraine Awards” - wyjątkowe wyróżnienie ukraińskiego społeczeństwa obywatelskiego dla Polek i Polaków wspierających Ukrainę.
Nagroda została stworzona z fragmentów unieszkodliwionej rosyjskiej broni i przypomina, że Ukraina, Polska i cały cywilizowany świat bronią dobra przed złem.
“Są bardzo istotne siły, którym nic tak bardzo nie przeszkadza jak wspólnota polsko-ukraińska, jak nasza solidarność i przyjaźń. Putin i jego ludzie robią wszystko żeby nas poróżnić” - mówiła ze sceny laureatka nagrody, reżyserka Agnieszka Holland.
Usłyszeliśmy też muzykę, która łączy oba kraje
Na scenie zaprezentowano premierę programu światowej sławy freak-kabaretu Dakh Daughters - pełnego buntu, ekspresji i pasji. Widowisko Fundacji Sztukmistrze, które łączy nowoczesny cyrk z zachwycającymi akrobacjami i żonglerką, a także niepowtarzalny koncert ukraińskiego wokalisty Pianoбой, w którym tradycja spotyka się z nowoczesnością, tworząc pełen emocji muzyczny świat.
Przeprowadzono również zbiórkę na rzecz warszawskiego hospicjum dla dorosłych.
Na obchody przybyły tysiące uczestników z całej Polski, co świadczy o potrzebie wspólnoty i solidarnego głosu w trudnych czasach.
Polska-Ukraina: wspólnota w cieniu konfliktu
W Polsce przebywa obecnie od 2,5 do 3 milionów Ukraińców, w tym około 1 miliona uchodźców wojennych, co stanowi niemal 10 procent ludności kraju – to silny sygnał wagi relacji między oboma narodami. Panczenko chwali ogromne zaangażowanie zwykłych obywateli Polski:
"Polskie społeczeństwo jest dla mnie w ogóle jakimś fenomenem, bo nawet teraz, kiedy już część jest zmęczona pomocą Ukrainie, po prostu tym, że jest wojna tak długo. Część się przełączyła na to, że w Polsce warunki gospodarcze się pogorszyły, więc trzeba się zająć sobą. To i tak wciąż nadal jest ogromna ilość polskich organizacji i zwykłych ludzi, którzy zbierają pomoc humanitarną, jeżdżą na front, wspierają uchodźców i zbierają tutaj najróżniejsze rzeczy, przywożą do Ukrainy, pomagają osieroconym przez wojnę dzieciom, pomagają rannym żołnierzom, tym, którzy walczą na froncie. Niektórzy Polacy z resztą sami idą na front”.
Zaznacza jednocześnie, że narastające narracje antyukraińskie i ksenofobiczne mogą sprawić, że część migrantów będzie rozważać wyjazd do krajów takich jak Niemcy, Hiszpania czy Kanada.
“Jeżeli mowa nienawiści w Polsce nie ustanie, jeżeli osoby niepolskiego pochodzenia dalej nie będą się czuły tutaj bezpiecznie, no to scenariusz jest bardzo prosty. Takie osoby po prostu zaczną Polskę opuszczać. Są to osoby, które w tej chwili już bardzo dobrze mówią po polsku, z wyższym wykształceniem, wieloletnim doświadczeniem, które pracują w odpowiednich firmach, na odpowiednich stanowiskach. Jeżeli jednego dnia po prostu się spakują i wyjadą, to straci na tym Polska, przede wszystkim nasza gospodarka” - ostrzega Natalija Panczenko.
Wkład uchodźców w polską gospodarkę
W tym kontekście warto przywołać najnowszy raport Deloitte i UNHCR, opublikowany 10 czerwca 2025 roku, który pokazuje, że obecność uchodźców z Ukrainy przyczyniła się do wzrostu PKB Polski o 2,7 procent w 2024 roku. Aż 69 procent uchodźców w wieku produkcyjnym jest aktywnych zawodowo, co porównywalne jest z poziomem aktywności Polaków (75 procent). Obecność uchodźców nie tylko nie spowolniła polskiej gospodarki, ale zwiększyła produktywność, tworząc miejsca pracy także dla Polaków.
Jak zmienia się polsko-ukraińska rzeczywistość?
Według raportu CBOS (luty 2025):
54% Polaków wciąż bezwarunkowo popiera pomoc Ukrainie,
29% uważa, że pomoc powinna być ograniczona,
17% sądzi, że Polska powinna skoncentrować się na swoich potrzebach.
Badanie PISM (styczeń 2025) ujawnia, że:
68% Polaków uważa Ukraińców mieszkających w Polsce za „pełnoprawnych członków społeczności lokalnych”
18% twierdzi, że Ukraińcy otrzymują zbyt dużo wsparcia kosztem Polaków,
14% wyraża otwartą niechęć.
Sondaż Centrum Mieroszewskiego wskazuje, że:
48% Polaków ocenia stosunki polsko-ukraińskie jako neutralne,
23% pozytywnie,
29% negatywnie.
Z kolei Ukraińcy są bardziej przychylni - 48% widzi relacje jako pozytywne, 40% neutralne, tylko 12% negatywne.
Sondaż United Surveys wykazał, że aż 85,9% Polaków uważa, iż świadczenie 800+ powinno być przyznawane Ukraińcom, ale tylko tym, którzy mieszkają, pracują i płacą podatki w Polsce.
Badanie CBOS (marzec 2025) wskazało:
50% Polaków popiera przyjmowanie ukraińskich uchodźców, ale 47% jest temu przeciwna;
60% wątpi, że Europa bez wsparcia USA utrzyma obronę Ukrainy
Tęsknota za powrotem i diaspora – co dalej po wojnie?
Wiele zależy od indywidualnej sytuacji. Część Ukraińców chce zostać w Polsce – szczególnie ci, którzy stracili swoje domy i miasta i którzy żyją na emigracji już dłuższy czas, tak jak rodziny z dziećmi.
“Na pewno będzie część osób, która będzie chciała zostać w Polsce. Przede wszystkim te osoby, które w Ukrainie już fizycznie nie mają domu, do którego mają wrócić. Bo bardzo często jest tak, że ludzie nie tylko domu nie mają, nie mają już nawet swojej miejscowości albo miasta, z którego pochodzili. Jak weźmiemy takie miejscowości jak Awdijiwka czy Bachmut, czy wiele innych, to kiedy spojrzymy dzisiaj na mapę, jest tam po prostu czarna, wypalona ziemia. Ludzie nie mają fizycznie gdzie wrócić. Myślę, że dla takich osób mentalnie i psychicznie będzie łatwiej pozostać już tutaj.” komentuje Panczenko
Z drugiej strony, badania opinii CBOS wskazują, że około 40 % uchodźców deklaruje chęć powrotu do Ukrainy, nawet niezależnie od jej stanu militarnego.
Jak Polacy postrzegają Ukraińców?
Stosunek Polaków do Ukraińców jest zjawiskiem złożonym. W sondażach CBOS i innych instytucji zauważono, że skrajnie prawicowa narracja i rosyjska dezinformacja wpływają na wzrost nieufności wobec Ukraińców. Jednocześnie badania pokazują, że bliskie kontakty - zwłaszcza w pracy czy sąsiedztwie - częściej prowadzą do pozytywnych doświadczeń. Na poziomie abstrakcyjnym Ukraińcy bywają postrzegani jako „pracownicy ze Wschodu”, co wzmaga paternalizm i stereotypy, jednak osobiste relacje często łagodzą te postrzegania.
Rosyjskie wpływy i dezinformacja w Polsce
Natalija Panczenko ostrzega przed ryzykiem rosyjskiej prowokacji co może być efektem działań rosyjskich służb. “Widzimy też, jak służby rosyjskie działają, kiedy są zamawiane prowokacyjne napisy na gmachach budynków, na pomnikach upamiętniających ofiary rzezi wołyńskiej. Kiedy dzieją się straszne rzeczy, o których później się dowiadujemy z czasem, że była to operacja przeprowadzona przez rosyjskie służby”.
Organizatorzy współpracują z policją, by zapewnić bezpieczeństwo uczestnikom.
“Zawsze stanowczo reagujemy na próby prowokacji. Zgłaszamy na policję i mamy nadzieję, że jeżeli będziemy wszyscy razem współpracować, jeżeli będziemy czujni, to uda się ten dzień spędzić w takiej atmosferze, w jakiej chcemy, czyli upamiętniać ofiary i opowiadać o tym, jak walczymy razem i jak razem możemy zwyciężyć i nie będzie tam miejsca na rosyjskie prowokacje” - mówi Panczenko.
Dzień Niepodległości Ukrainy w Warszawie z przesłaniem dla świata
Warszawa została wyróżniona przez prezydenta Ukrainy tytułem „Miasto-ratownik” - to odznaczenie honorowe przyznawane miastom, które znacząco wspierały Ukraińców w obronie ich niepodległości.
Warszawskie obchody Dnia Niepodległości Ukrainy to nie festyn, lecz wzruszający akt pamięci i jedności. Na placu Zamkowym spotkają się tysiące osób, by oddać hołd tym, którzy walczą i – co najważniejsze – by przypomnieć światu, że walka trwa. Przez muzykę, przemówienia i wspólną chwilę refleksji, organizatorzy chcą przekazać: Niepodległość Ukrainy to nie tylko historyczne święto, lecz żywa i codzienna walka o obronę demokratycznego świata.