Zwolennicy tych ultrakrótkich wypadów samolotem zachwalają je jako sposób na poznawanie świata przy pozornej oszczędności czasu i pieniędzy Jednak takie wycieczki niosą ze sobą duże obciążenie dla środowiska oraz napędzają kryzys nadmiernej turystyki.
Rob Perkins jest pisarzem w aktywistycznej firmie turystycznej Responsible Travel.
Błyskawiczne jednodniowe wypady samolotem to najnowszy trend, który zyskuje na popularności w mediach społecznościowych. Polega na zakupie taniego biletu lotniczego, by spędzić jeden dzień na zwiedzaniu wybranego miejsca w Europie, upychając w planie tyle atrakcji, ile tylko się da – niczym w przeładowanym bagażu podręcznym.
Zwolennicy tych ultrakrótkich wypadów zachwalają je jako sposób na poznawanie świata przy pozornej oszczędności czasu i pieniędzy. Coraz liczniejsza społeczność podróżników regularnie dzieli się swoimi przygodami, by inspirować innych.
Jednak błyskawiczne jednodniowe wycieczki to również poważny problem. Niosą ze sobą duże obciążenie dla środowiska – latanie należy do największych i najszybciej rosnących źródeł emisji gazów cieplarnianych. Dodatkowo napędzają kryzys nadmiernej turystyki, który dotyka wiele europejskich miast i regionów.
Podobnie jak w przypadku jednodniowych rejsów statkiem wycieczkowym, szybkie jednodniowe wycieczki lotnicze koncentrują się na turystycznych hitach — miejscach, które zdominowały media społecznościowe i są najłatwiej dostępne. Oznacza to, że takie wycieczki to jedne z najbardziej nieodpowiedzialnych form turystyki.
Za ten problematyczny trend odpowiadają media społecznościowe, tanie loty oraz organizatorzy wycieczek. Jednak niski budżet nie musi oznaczać złego doświadczenia.
Zamiast odbywać tuzin jednodniowych wypadów po Europie w ciągu roku, znacznie przyjemniej i bardziej wartościowo jest zwolnić tempo i wybrać się na kilka dłuższych urlopów. Turyści zobaczą więcej, ponieważ będą mieli czas, by wyjść poza utarte szlaki, a ich wypoczynek przyniesie większe korzyści odwiedzanym miejscom.
Dołączenie na koniec kolejki
Jeśli turysta spędza w mieście zaledwie około 16 godzin, nie ma szans, by naprawdę zagłębić się w jego kulturę. A jeśli jego celem jest tylko pośpiech, by odhaczyć jak najwięcej znanych zabytków, taka podróż nie przyniesie lokalnym mieszkańcom wielu korzyści.
"Tego typu wakacje przypominają przejażdżkę po wesołym miasteczku, a nie naturalne doświadczenie" — mówi Fiona Smart, która wraz z mężem Garethem prowadzi hotel Mas Pelegri na wsi w Katalonii. "Zamiast tego powinniśmy promować wyjazdy, które dbają zarówno o turystów, jak i o mieszkańców odwiedzanych miejsc".
Tanie loty szkodzą klimatowi
U podstaw tego nowego szaleństwa leży stary problem — tanie loty, które pozwalają podróżować za cenę posiłku. Zwolennicy jednodniowych wycieczek samolotem mogą argumentować, że samolot i tak by leciał, ale im więcej osób rezerwuje takie loty, tym więcej połączeń linie lotnicze muszą uruchomić, by sprostać popytowi.
Jedna z największych na świecie grup turystycznych oferuje jednodniową wycieczkę do fińskiej Laponii. Rodziny, które wstały o świcie, mogą szybko spotkać się ze Świętym Mikołajem, a w programie są też atrakcje takie jak przejażdżka saniami z husky przez zaśnieżony las.
"Wioska Świętego Mikołaja jest nadmiernie reklamowana, a całe doświadczenie jest nieautentyczne" — mówi Riitta Kulkas, założycielka Skafur-Tour, organizująca dłuższe zimowe wyjazdy aktywne do fińskiej Laponii.
Niezależnie od tego, gdzie ktoś mieszka w Europie, może cieszyć się pięknymi miejscami bez konieczności wsiadania do samolotu. Od winnic po nadmorskie kurorty, od pałaców po ogrody botaniczne, od parków narodowych po miejskie i kulturalne wypady — jednodniowa wycieczka nie musi być ekstremalnie krótka.
Odpowiedzialne podróżowanie z ograniczonym budżetem
Wyjazd na jednodniowe wakacje oznacza oszczędność na noclegu. Ale czy ogólne doświadczenie ma naprawdę dużą wartość? Raczej nie, jeśli cały czas turysta się spieszy i odwiedza tylko najbardziej zatłoczone miejsca.
Odpowiedzialne podróżowanie nie musi oznaczać wydawania fortuny. Można odbyć budżetową podróż, która nie prowadzi do nadmiernej turystyki ani nie generuje ogromnego śladu węglowego w ciągu kilku intensywnych godzin.
W drogich miejscach, takich jak Laponia, zorganizowane wycieczki w małych grupach, prowadzone przez lokalnych przewodników, pomagają rozłożyć koszty podróży na kilka osób. Korzystanie z transportu publicznego oraz podróżowanie poza sezonem to inne sprawdzone sposoby na obniżenie kosztów wakacji.
Rezerwacja wycieczek przez lokalnego organizatora może również pomóc utrzymać koszty wakacji na niskim poziomie. Dodatkowo turysta zyskuje pewność, że wyjazd jest zorganizowany przez kogoś, kto dobrze zna okolicę i może zaoferować świetne wskazówki, jak lepiej poznać miejsce docelowe.
"Szybkie jednodniowe wycieczki do takich miejsc jak Alicante nie pozwalają ludziom zobaczyć prawdziwej Hiszpanii" — mówi Fiona Smart. "Ten kraj ma tak wiele niesamowitych miejsc, gdzie można przeżyć wyjątkowe doświadczenia, ale trzeba na to poświęcić czas."
Czas jest po twojej stronie
Oszczędność czasu to kolejny powód, dla którego wiele osób decyduje się na ekstremalne jednodniowe wycieczki. Ale czy rzeczywiście tak jest?
Wielokrotne jednodniowe wycieczki oznaczają znacznie więcej czasu spędzonego w podróży — dojazdy na lotnisko, loty, transfery, a także czas potrzebny na poruszanie się po nowym miejscu.
"Jeśli czyimś pomysłem na zabawę jest pobudka o 4 rano, spędzenie dnia na wpół śpiąc i upchnięcie się jak sardynki w zatłoczonych miejscach turystycznych, a następnie zjedzenie w pośpiechu, za wygórowaną cenę, talerza rozmoczonego spaghetti w pułapce turystycznej, to brzmi jak idealny plan!" — mówi Giovanna Consonni ze Stile Italiano Tours.
Przyszłość podróżowania musi polegać na dłuższych pobytach i rzadszym lataniu, a moda na ekstremalne jednodniowe wycieczki wysyła niewłaściwe przesłanie.