Program Copernicus informuje, że badania wskazują na coraz szybsze tempo zmian klimatu.
Październik 2025 roku był trzecim najcieplejszym w historii pomiarów na świecie, wynika z danych unijnej Służby ds. Zmian Klimatu Copernicus (C3S).
Średnia temperatura powietrza przy powierzchni wyniosła 15,14°C, czyli o 0,70°C więcej niż średnia dla października z lat 1991–2020, według zbioru danych ERA5, który wykorzystuje miliardy pomiarów z satelitów, statków, samolotów i stacji meteorologicznych na całym świecie.
C3S podaje, że 2025 rok niemal na pewno zakończy się jako drugi lub trzeci najcieplejszy w historii. Może zrównać się z 2023 rokiem, obecnie drugim najcieplejszym, za 2024 rokiem, najcieplejszym w historii.
Copernicus podkreśla, że wyniki odzwierciedlają „coraz szybsze tempo zmian klimatu”, które podnoszą temperatury na świecie, gdy spalanie paliw kopalnych uwalnia gazy cieplarniane zatrzymujące ciepło w atmosferze. Globalne ocieplenie ogranicza też pokrywę niskich chmur, co dodatkowo podnosi temperatury.
„Limit 1,5°C prawdopodobnie zostanie przekroczony”
Październik 2025 był tylko o 0,16°C chłodniejszy niż rekordowy październik 2023 i o 0,11°C chłodniejszy niż październik 2024.
Średnia dla miesiąca była o 1,55°C wyższa od szacowanej średniej z lat 1850–1900, przyjmowanej jako poziom przedindustrialny. To pierwszy miesiąc o różnicy powyżej 1,50°C od kwietnia 2025 roku.
Choć 2025 rok może nie sięgnąć poziomu 1,5°C powyżej epoki przedindustrialnej, średnia temperatura globalna z lat 2023–2025 najpewniej przekroczy 1,5°C. Według Copernicusa byłaby to pierwsza trzyletnia średnia powyżej tego progu od początku prowadzenia obserwacji. Ten okres nazywany jest „okresem instrumentalnym”. Zaczął się w XVIII wieku, gdy zaczęto zbierać dane klimatyczne przy użyciu przyrządów.
„Weszliśmy w dekadę, w której limit 1,5°C najpewniej zostanie przekroczony. To pokazuje przyspieszenie zmian klimatu i pilną potrzebę działania” – mówi Samantha Burgess, szefowa ds. strategii klimatycznej w Copernicusie.
W Europie najwyższe temperatury powietrza powyżej średniej odnotowano na Półwyspie Skandynawskim
Średnia temperatura na lądzie w Europie w październiku 2025 wyniosła 10,19°C, czyli o 0,60°C więcej niż średnia dla października z lat 1991–2020. Nie weszła jednak do pierwszej dziesiątki najcieplejszych.
Największe odchylenia dodatnie odnotowano na Półwyspie Skandynawskim oraz na południu Półwyspu Iberyjskiego.
Niższe od średniej temperatury panowały przede wszystkim w południowo-wschodniej Europie.
Poza Europą najwyższe odchylenia dodatnie notowano w regionach polarnych, zwłaszcza nad północno-wschodnią Kanadą, w centralnej części Oceanu Arktycznego oraz we Wschodniej Antarktydzie.
Rozległy obszar z wyraźnymi ujemnymi anomaliami temperatury objął znaczną część południowej i wschodniej Rosji oraz Mongolii, a także wschodnie rejony Kazachstanu i najdalej na północ wysunięte części Chin.
W Europie odnotowano rekordowe temperatury powierzchni morza
Średnia temperatura powierzchni morza (SST) w październiku 2025, z wyłączeniem regionów polarnych, wyniosła 20,54°C. To trzeci najwyższy wynik w historii dla tego miesiąca.
W większości północnego Pacyfiku utrzymywały się znacznie podwyższone wartości SST, z rekordami na zachodzie. Tymczasem w centralnej i wschodniej części równikowego Pacyfiku temperatury były zbliżone do średniej z lat 1991–2020 lub niższe, co odzwierciedla przejście w kierunku słabego zjawiska La Niña.
Europejski sektor Oceanu Arktycznego odnotował znacznie podwyższone, a miejscami rekordowe wartości SST, podobnie jak wschodnia część Oceanu Indyjskiego, u wybrzeży Indonezji.
Antarktyczny lód morski trzeci najniższy w październiku
W Arktyce średni zasięg lodu morskiego w październiku był o 12 proc. poniżej średniej, co daje ósmy najniższy wynik dla tego miesiąca.
Regionalnie największe ubytki koncentracji lodu względem średniej wystąpiły w eurazjatyckim sektorze Oceanu Arktycznego, zwłaszcza na północ od Ziemi Franciszka Józefa i Ziemi Północnej, co zbiegło się ze znacznie podwyższonymi temperaturami powietrza przy powierzchni.
W rejonie Antarktydy miesięczny zasięg lodu morskiego był trzeci najniższy dla października, o 6 proc. poniżej średniej.
Największe ubytki koncentracji lodu wokół Antarktydy odnotowano na Morzu Bellingshausena oraz w sektorze Oceanu Indyjskiego. W tym drugim przypadku zbiegało się to ze znacznie podwyższonymi temperaturami powietrza przy powierzchni w sąsiednim fragmencie Wschodniej Antarktydy.