Badania pokazują, że lodowiec Perito Moreno w Patagonii cofa się szybciej niż kiedykolwiek wcześniej, tracąc kontakt z podłożem skalnym.
Kultowy argentyński lodowiec, od dawna uważany za jeden z niewielu względnie stabilnych na świecie, obecnie doświadcza „najbardziej znaczącego cofania się w ciągu ostatniego stulecia” – wynika z najnowszych badań.
Lodowiec Perito Moreno w Południowym Patagońskim Polu Lodowym przez dziesięciolecia był stabilnie zaklinowany w dolinie. Jednak zaczął tracić kontakt z podłożem skalnym poniżej, co powoduje, że cofa się szybciej, zrzucając coraz więcej lodu.
Zmiana ta, uwieczniona na dramatycznych zdjęciach poklatkowych od 2020 roku, podkreśla „chwiejną równowagę jednego z najsłynniejszych lodowców świata” – piszą autorzy badania w czasopiśmie Communications Earth & Environment.
Naukowcy przewidują, że w ciągu najbliższych kilku lat lodowiec cofnąć się może o kilka kilometrów.
„Uważamy, że cofanie się lodowca, które obserwujemy obecnie i jego ekstremalny zakres, wynika z tego, że od ponad dekady lodowiec nie był klimatycznie stabilny” – powiedział Moritz Koch, doktorant Uniwersytetu Friedricha-Alexandra w Erlangen-Norymberdze i współautor badania.
„Teraz widzimy opóźnioną reakcję na zmiany klimatu, ponieważ lodowiec powoli, ale nieuchronnie odrywa się od punktu zaczepienia w jego centralnej części”.
Koch i jego zespół przeprowadzili szeroko zakrojone badania terenowe, by pozyskać dane potrzebne do analizy. Do pomiaru grubości lodu użyli radaru zawieszonego pod helikopterem, a także sonaru na jeziorze oraz danych satelitarnych.
Trudno przewidzieć, kiedy lodowce całkowicie się rozpadną
Co roku setki tysięcy turystów odwiedzają lodowiec Perito Moreno, który w 1981 roku wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest znany z częstych „cielenia się” – odpadania kawałków lodu do jeziora Argentino poniżej.
Podstawowe zasady fizyki dotyczące zmian klimatu i lodowców są proste: ciepło powoduje topnienie lodu, a globalne ocieplenie przyspiesza ten proces – wyjaśnił Richard Alley, glacjolog z Pennsylvania State University, który nie brał udziału w badaniu.
Alley zauważył, że osoby negujące zmiany klimatu często wskazują na wyjątki, takie jak Perito Moreno, który długo pozostawał stabilny, podczas gdy większość lodowców się cofała.
Nawet bez wpływu zmian klimatu lodowce naturalnie podlegają pewnym wahaniom. Gdyby jednak klimat był stabilny, bilans pomiędzy opadaniem śniegu a topnieniem lodu utrzymałby ich stan – dodała Erin Pettit, glacjolog z Oregon State University, również niezwiązana z badaniem.
Dlaczego topnienie lodowców jest problemem?
Topnienie lodowców, zwłaszcza na obszarach polarnych, jest groźne, ponieważ może spowodować gwałtowny wzrost poziomu mórz i oceanów, co zagraża mieszkańcom terenów nadbrzeżnych i wysp.
Choć skutki są widoczne lokalnie, np. w Patagonii, Alley podkreślił, że ważniejsze jest zrozumienie na podstawie takich badań, co może się wydarzyć z największymi lodowcami na Antarktydzie.
Nawet mniejsze lodowce mają duże znaczenie dla lokalnych społeczności – podkreśliła Pettit. Lód ukształtował wiele krajobrazów cenionych przez ludzi i jest ściśle związany z kulturami na całym świecie. Lodowce są źródłem wody pitnej, ale gdy się osuwają, mogą powodować lawiny błotne i inne zagrożenia.
„Na całym świecie tracimy te niewielkie fragmenty lodu” – powiedziała Pettit. „Miejmy nadzieję, że zaczniemy bardziej doceniać lód, który kiedyś tu był, nawet jeśli już go nie ma”.