W 2024 roku tylko 6,6% pracowników w UE pracowało ponad 48 godzin tygodniowo, co oznacza spadek w porównaniu z poprzednimi latami. Najczęściej długie godziny dotyczą mężczyzn i osób samozatrudnionych.
Lato powoli dobiega końca, a biura w całej Europie ponownie się zapełniają. Po wakacyjnym odpoczynku wielu pracowników wraca do obowiązków, jednak spora część Europejczyków spędzi w pracy znacznie więcej godzin niż zwykle.
Dane Eurostatu za 2024 rok pokazują, że 6,6% osób w UE w wieku od 20 do 64 lat pracowało przez 49 lub więcej godzin tygodniowo.
To wyraźny spadek w porównaniu z 2019 rokiem, kiedy odsetek ten wynosił 8,4%, oraz z 2014 rokiem – 9,7%.
Najwyższy wskaźnik odnotowano w 2005 roku, gdy 11,7% pracowników deklarowało długie godziny pracy.
Znaczące różnice w poszczególnych krajach
Za średnią unijną kryją się jednak duże różnice między państwami. W UE najwyższy odsetek długogodzinowców odnotowano w Grecji – 12,4%, choć od początku XXI wieku wskaźnik ten spadł z niemal 20%.
W ujęciu całej Europy rekordzistą jest Islandia z 13,6% osób pracujących 49 lub więcej godzin tygodniowo, podczas gdy w 2000 roku aż 35% mieszkańców deklarowało taką liczbę godzin.
Po Grecji w UE najwyższy odsetek mają Cypr (10%) i Francja (9,9%), a pierwszą piątkę uzupełniają Portugalia (9,2%) oraz Belgia (8,4%).
Wyższe wskaźniki niż średnia UE zanotowano także w Austrii, Irlandii, Włoszech, Czechach, Polsce i Szwecji.
Najmniej osób pracujących długie godziny mieszka w Bułgarii (0,4%) oraz krajach bałtyckich – na Łotwie (1,0%) i Litwie (1,4%).
Wyższe wskaźniki wśród mężczyzn, samozatrudnionych i menedżerów
Długie godziny pracy częściej dotyczą mężczyzn, osób samozatrudnionych oraz kadry kierowniczej.
W UE 9,3% mężczyzn pracuje regularnie ponad 48 godzin tygodniowo, wobec 3,6% kobiet.
W grupie samozatrudnionych odsetek wynosi 27,5%, a wśród pracodawców niemal 40%.
Najwięcej długogodzinowców znajduje się wśród wykwalifikowanych pracowników rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa (26,2%), a wśród kadry kierowniczej – 21,2%.
Średnia tygodniowa liczba godzin pracy w UE w 2024 roku wyniosła 36, jednak w poszczególnych krajach różnice są znaczne – od 32,1 godzin w Holandii do 39,8 godzin w Grecji.
Wpływ długich godzin pracy na zdrowie
Eksperci podkreślają, że nadmierna liczba godzin pracy negatywnie wpływa na zdrowie. Badania University College London z 2015 roku wykazały, że osoby pracujące ponad 55 godzin tygodniowo mają o 33% wyższe ryzyko udaru mózgu niż pracownicy spędzający w pracy od 35 do 40 godzin.
Według raportu WHO i Międzynarodowej Organizacji Pracy w 2016 roku długie godziny pracy odpowiadały za 745 000 zgonów z powodu udaru i chorób serca, co oznacza wzrost o 29% w porównaniu z rokiem 2000.
Skutki zdrowotne mogą być zarówno bezpośrednie, np. stres, jak i pośrednie, np. ograniczenie czasu na odpoczynek i aktywność fizyczną.
Maksymalny tygodniowy czas pracy został określony w europejskiej dyrektywie w sprawie czasu pracy z 2003 roku.
Prawo to stanowi, że maksymalny średni czas pracy pracowników nie może przekraczać 48 godzin tygodniowo, wliczając nadgodziny.
Dane te pojawiają się w kontekście debat o elastycznej organizacji pracy, produktywności i wypaleniu zawodowym.
Niektóre państwa rozważają skrócenie tygodnia pracy, podczas gdy inne – jak Grecja – wprowadzają przepisy umożliwiające sześciodniowy tydzień pracy.