Lipiec 2025 roku był jednym z najgorętszych miesięcy w Europie. Coraz częściej pojawiają się ekstremalne zjawiska pogodowe, które są efektem globalnego ocieplenia.
REKLAMA
Fale upałów, które w pierwszych tygodniach lata dotknęły znaczną część Europy, potwierdzają dane z najnowszego raportu klimatycznego Copernicus.
Według niego lipiec 2025 roku należał do najgorętszych w historii kontynentu, co wpisuje się w obserwowany od lat trend wzrostu temperatur.
Ubiegły miesiąc był czwartym najcieplejszym lipcem w historii Europy. Średnia temperatura wyniosła 21,12°C, co stanowiło 1,30°C powyżej średniej z lat 1991-2020 dla tego miesiąca.
"Wystąpiły regionalne kontrasty, jak to często bywa" – tłumaczy naukowiec Copernicus Julien Nicolas.
"Miesiąc rozpoczął się bardzo gorąco, zwłaszcza na zachodzie kontynentu. Później temperatury spadły, a zachodnia i środkowa Europa doświadczyły bardziej wilgotnych warunków" - dodał.
Najbardziej wyraźne anomalie odnotowano w Skandynawii, gdzie przez kilka tygodni utrzymywały się temperatury sięgające 30°C.
"To zjawisko nietypowe dla tych szerokości geograficznych" – dodaje Nicolas.
W Turcji temperatura wzrosła aż do 50°C.
Długoterminowy trend ocieplenia
Raport wskazuje, że globalnie lipiec 2025 roku był o 1,25°C cieplejszy od poziomu sprzed epoki przemysłowej (średnia z lat 1850-1900).
W 21 z ostatnich 25 miesięcy średnia globalna temperatura przekraczała 1,5°C powyżej tego poziomu.
Pojawia się pytanie, czy oznacza to fiasko porozumienia paryskiego, które zakłada ograniczenie wzrostu temperatury do 1,5°C?
"To kwestia dyskusyjna" – zaznacza Nicolas.
"Porozumienie odnosi się do długoterminowej średniej, która nie powinna zostać przekroczona, aby uniknąć najgorszych skutków zmian klimatu. Tymczasowe przekroczenia są jednak możliwe" - dodaje.
Długoterminowe przekroczenie limitu będzie potwierdzone, jeśli średnia temperatura przez 20 kolejnych lat przekroczy 1,5°C. To czas niezbędny do oceny klimatu i wygładzenia naturalnych fluktuacji.
Modele wskazują, że limit ten może zostać osiągnięty już około 2030 roku.
"To niewiele lat, ale jeszcze go nie przekroczyliśmy" – mówi ekspert.
Najnowsze dane pokazują, że seria globalnych rekordów temperatury chwilowo się zatrzymała.
Katastrofalne skutki
Klimatolodzy wskazują na coraz poważniejsze konsekwencje ocieplającego się klimatu, które są widoczne na całym kontynencie. W lipcu błyskawiczne powodzie dotknęły Rumunię, a wysokie temperatury doprowadziły do śmierci kilku osób we Włoszech.
"Te ekstremalne zjawiska nie są nowością; obserwujemy je od wielu lat" – przypomina Nicolas. "Zmiany klimatu prowadzą też do topnienia lodowców i wzrostu poziomu mórz. Wyższe średnie temperatury zwiększają ryzyko takich ekstremów" - dodaje.
Ten trend i jego skutki nie ustąpią, dopóki emisje gazów cieplarnianych będą rosnąć.
Z tego powodu naukowcy stale apelują o intensyfikację działań na rzecz ograniczenia emisji.
"Pilnie potrzebujemy kontynuować działania klimatyczne na całym świecie. Nie możemy na tym poprzestać" – mówi Nicolas.
Nawet jeśli cel 1,5°C zostanie przekroczony, każda dalsza redukcja emisji ma znaczenie.
W tym kontekście wiele organizacji wyraziło krytykę wobec propozycji Komisji Europejskiej, która zakłada wykorzystanie międzynarodowych kompensacji emisji dwutlenku węgla do realizacji celów klimatycznych UE do 2040 roku.
Krytycy ostrzegają, że takie rozwiązanie może osłabić ambicje klimatyczne, przenosząc obowiązki na inne kraje i ograniczając realne działania redukcyjne na miejscu.