W lipcu 1995 roku w rejonie Srebrenicy ponad 8 tysięcy bośniackich Muzułmanów zostało zamordowanych przez siły bośniackich Serbów. Masakra ta jest jedynym oficjalnie uznanym aktem ludobójstwa w Europie od czasów II wojny światowej.
REKLAMA
Tysiące ludzi zebrało się w mieście Srebrenica we wschodniej Bośni, aby upamiętnić 30. rocznicę jedynego oficjalnie uznanego aktu ludobójstwa w Europie od czasów II wojny światowej.
W lipcu 1995 roku ponad 8 tysięcy bośniackich Muzułmanów zostało zamordowanych przez siły bośniackich Serbów w rejonie Srebrenicy. Zbrodnia miała miejsce po upadku miasta, które znalazło się pod specjalną ochroną ONZ.
Siedmioro nowo zidentyfikowanych ofiar, w tym dwóch 19-latków, zostanie pochowanych w piątek na cmentarzu w Potočari, niedaleko Srebrenicy – obok ponad 6 tysięcy osób już tam spoczywających.
Pochówki odbywają się co roku dla ofiar, których szczątki nadal są odnajdywane w masowych grobach rozsianych po całym regionie wschodniej Bośni. W wielu przypadkach rodziny mogą pochować jedynie fragmenty ciał – szczątki, które zostały przeniesione z pierwotnych grobów do innych, by ukryć ślady zbrodni.
Tak było w przypadku Mirzety Karić, która oczekuje na pochówek swojego ojca. „Trzydzieści lat poszukiwań i zakopujemy kość” – powiedziała ze łzami w oczach. „Myślę, że byłoby łatwiej, gdybym mogła pochować go całego. Cóż mogę powiedzieć, mój ojciec jest jednym z 50 (zabitych) członków mojej rodziny.”
Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii (MTKJ) w Hadze, Sąd Bośni i Hercegowiny oraz sądy w Serbii skazały łącznie 54 osoby za zbrodnie popełnione w Srebrenicy, w tym za ludobójstwo.
Wśród osób, które otrzymały kary dożywotniego więzienia, znaleźli się ówczesny prezydent samozwańczej Republiki Serbskiej, Radovan Karadžić, oraz dowódca Armii Republiki Serbskiej (VRS), Ratko Mladić.
Spośród 20 wyroków wydanych przez MTKJ, siedem dotyczyło zbrodni ludobójstwa. Z kolei Sąd Bośni i Hercegowiny wydał 33 wyroki za zbrodnie popełnione w Srebrenicy, z czego 17 – według danych sądu – również dotyczyło ludobójstwa.
Do tej pory 6 765 ofiar zostało pochowanych na terenie Centrum Pamięci Srebrenica–Potočari, natomiast kolejne 250 osób spoczęło na lokalnych cmentarzach, zgodnie z życzeniem rodzin. Nadal poszukiwane są szczątki około 1 000 ofiar.
Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło w ubiegłym roku rezolucję upamiętniającą ludobójstwo w Srebrenicy.
W piątkowych uroczystościach upamiętniających i ceremonii pogrzebowej wezmą udział liczni europejscy przywódcy, w tym przewodniczący Rady Europejskiej António Costa, komisarz UE do spraw rozszerzenia Marta Kos oraz premier Chorwacji Andrej Plenković.
Sekretarz generalny NATO, Mark Rutte, zabrał głos za pośrednictwem nagrania wideo. „Odwiedziłem Centrum Pamięci w Potočari jako premier Holandii i spotkałem się z matkami synów, którzy nigdy się nie zestarzeją. Nigdy nie zapomnimy horroru tamtych mrocznych dni i myślami jesteśmy ze wszystkimi, którzy ucierpieli” - powiedział.
Przewodnicząca Komisji Europejskiej, Ursula von der Leyen, również przekazała swoje przesłanie za pośrednictwem mediów społecznościowych. Napisała: „Musimy pamiętać i zachować prawdę, aby przyszłe pokolenia dokładnie wiedziały, co wydarzyło się w Srebrenicy”.