Po dziesięciu latach od powstania Trójmorze obejmuje teraz trzynaście krajów, od Estonii po Grecję. Wybuch wojny na Ukrainie pokazał jak ważna jest infrastuktura transportowa. Jubileuszowy szczyt odbędzie się w Warszawie, 28-29 kwietnia.
REKLAMA
Koncepcja Trójmorza nie jest całkowicie nowa, w pewnej mierze odnosi się do popularnej w okresie międzywojennym idei Międzymorza, która odnosząc się do Rzeczypospolitej Obojga Narodów zakładała stworzenie sojuszu państw Europy Środkowo-Wschodniej. Polska miała odgrywać w tym sojuszu bardzo ważną rolę.
Projekt na szerszą skalę i w odnowionej postaci powrócił w 2015 roku – jego inicjatorami byli ówczesna prezydent Chorwacji, Kolinda Grabar Kitarović i prezydent Polski, Andrzej Duda. Pierwszy szczyt, z udziałem 12 prezydentów odbył się już w następnym roku, w chorwackim Dubrowniku. Założeniem było stworzenie platformy do współpracymiędzy w regionie położonym między trzema morzami: Morzem Adriatyckim, Bałtyckim i Czarnym. Do Trójmorza od początku należą: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Grecja, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry. W 2023 roku do inicjatywy dołączyła Grecja. To nie koniec ekspansji przedsięwzięcia – rozmowy jeśli nie o członkostwie, to przynajmniej o stowarzyszeniu są prowadzone z Ukrainą i Mołdawią, partnerami są Niemcy i Japonia.
O Trójmorzu zrobiło się głośno w 2017 roku, gdy w organizowanym w Warszawie szczycie wziął udział prezydent USA, Donald Trump. Przyciągnęło to uwagę mediów z całego świata, a same USA zadeklarowały wsparcie dla projektu.
Korytarze transportowe
A jakie są cele Trójmorza? To zacieśnienia współpracy gospodarczej i infrastrukturalnej między państwami regionu. Jednym z priorytetów jest transport i rozwinięcie komunikacji na linii północ-południe. Konkretne projekty z tej dziedziny to między innymi Via Carpathia i Rail Baltica. Ale również budowa Kolei Dużych Prędkości na trasie Warszawa-Katowice-Ostrawa-Brno-Praga/Bratysława-Budapeszt czyli Bursztynowy Kolejowy Korytarz Towarowy, który decyzją Komisji Europejskiej z 2017 stał się częścią sieci europejskich korytarzy transportowych.
O tym jak ważna jest rozbudowa infrastruktury transportowej można się było przekonać po wybuchu pełnoskalowej wojny na Ukrainie w 2022 roku. Od tamtej pory kwestia korytarzy transportowych, którymi na przykład dostarczana jest broń na Ukrainę stała się kluczowa.
Warszawski, jubileuszowy szczyt zaplanowany na 28-29 kwietnia będzie okazją do podsumowania 10 lat. Swoją obecność potwierdziła już większość prezydentów i premierów z regionu. Nie zabraknie także przedstawicieli administracji amerykańskiej.
Oprócz samego szczytu politycznego odbędzie się także Forum Biznesowe z udziałem przedstawicieli koncernów europejskich i amerykańskich. W programie debaty na tematy związane z bezpieczeństwem i obroną. - Przez całe lata, za komunizmu byliśmy zapatrzeni w Zachód jako model do naśladowania i obiekt marzeń. W ciągu tych lat od upadku komunizmu kraje Europy Wschodniej bardzo się zmieniły. Patrząc na nasz sektor usługowy, hotele, restauracje, rozwój technologiczny a przede wszystkim dobrze wykształconych ludzi nie mamy już powodów do kompeksów i zamiast klientów możemy być partnerami dla krajów zachodnioeuropejskich - mówi w rozmowie z Euronews Beata Daszyńska-Muzyczka, doradca Prezydenta RP do spraw Trójmorza i organizatorka Forum. - Tegoroczne hasło to "Łączność dla wzrostu" czyli mówiąc językiem bardziej zrozumiałym wykorzystywanie kontaktów i komunikacji do rozwoju gospodarczego. I temu służy Forum. Potrzebujemy siebie wzajemnie. I to jest nasze przesłanie.