Wilk przestał być „ściśle chronionym gatunkiem” w Europie.
REKLAMA
W grudniu Stały Komitet Konwencji Berneńskiej zagłosował za obniżeniem jego statusu, przyjmując kontrowersyjną propozycję UE. Propozycję poparła przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, po tym jak w 2022 roku wilk zabił jej kucyka.
Wilk pozostaje „chronionym gatunkiem”, jednak państwa członkowskie zyskały teraz większą elastyczność w jego odstrzale. Rolnicy od dawna wzywają do wprowadzenia mniej restrykcyjnych przepisów dotyczących odstrzału. Dla organizacji ekologicznych jest to jednak cios w bioróżnorodność, który nie ma podstaw naukowych.
Fakty i liczby
Obecnie w Unii Europejskiej żyje ponad 20 000 wilków, a ich populacja w ciągu ostatnich 10 lat niemal się podwoiła. W ubiegłym stuleciu gatunek ten niemal całkowicie wyginął. Jednak w 1979 roku Konwencja Berneńska – pierwszy międzynarodowy traktat o ochronie dzikiej przyrody i siedlisk – uznała wilka za „gatunek ściśle chroniony”.
Dzięki polityce ochronnej wilk powrócił. To osiągnięcie jest uznawane za jeden z największych sukcesów Europy w zakresie ochrony dzikiej przyrody. Sukces ten ma jednak swoją cenę. Każdego roku w UE ginie co najmniej 65 500 zwierząt hodowlanych, a państwa członkowskie wydają prawie 19 milionów euro rocznie na odszkodowania.
Mimo to, zastosowanie środków zapobiegawczych przynosi efekty i w kilku regionach liczba ataków na zwierzęta hodowlane spadła. Jeśli chodzi o ludzi, w Europie od 40 lat nie odnotowano śmiertelnych ataków wilków.
Francja – kraj, który płaci najwyższe odszkodowania
We Francji wilk został całkowicie wytępiony w 1937 roku w wyniku intensywnej polityki łowieckiej. Pierwsze osobniki pojawiły się ponownie w 1992 roku w wyniku naturalnej kolonizacji z Włoch. Obecnie we Francji żyje ponad tysiąc wilków.
Eric Vallier, rolnik z Regionalnego Parku Vercors, przejął gospodarstwo od swoich rodziców w 1997 roku. Od tego czasu jego gospodarstwo doświadczyło czterech ataków, w wyniku których stracił kilka owiec i macior.
„Bycie rolnikiem to dziś trudne zajęcie” - mówi Eric. „Jest wiele przeszkód, pracuje się ciężko i za niewielkie pieniądze. Wilk to kolejny ciężar do już i tak długiej listy problemów”.
Eric przyznał, że od lat czekał na obniżenie statusu ochrony wilka.
„Moglibyśmy ograniczyć te ataki” - mówi Eric. „Powodują one cierpienie zwierząt. Od 30 lat jestem przerażony budząc się rano i znajdując martwe zwierzęta”.
Eric od dawna domaga się prawa do obrony swojego inwentarza przy użyciu broni. We Francji wilki można odstrzeliwać, ale każdego roku specjalistyczne zespoły mogą odstrzelić 19% całkowitej populacji wilków. Populacja ta w 2023 roku zmniejszyła się po raz pierwszy od około dziesięciu lat.
Potrzebujemy mniej wilków czy więcej środków ochronnych?
We francuskich Alpach ponad połowa gospodarstw, które otrzymały wsparcie finansowe państwa na wprowadzenie środków ochronnych, nie ucierpiała w wyniku ataków.
Dla organizacji ekologicznych to właśnie środki ochronne są kluczem do udanej koegzystencji człowieka z wilkiem.
Około 300 organizacji ekologicznych jest przekonanych, że Konwencja Berneńska podjęła „decyzję polityczną bez podstaw naukowych”. Przewodnicząca Stałego Komitetu Konwencji, Merike Linnamägi, wyjaśniła, że „dając krajom większą elastyczność, można zmniejszyć konflikty społeczne, kłusownictwo i przypadki trucia wilków”.
Pani Linnamägi dodała, że decyzja ta została podjęta w oparciu o fakt, że „populacje wilków rosły bardzo stabilnie”. Zaznaczyła jednak, że nie wie, jak teraz zmieni się liczba wilków w Europie i podsumowała: „Mam nadzieję, że państwa członkowskie nie nadużyją tej możliwości”.
Organizacje zajmujące się obroną praw zwierząt obawiają się, że decyzja ta otwiera drogę do obniżenia statusu innych dużych drapieżników. Główny blok konserwatywny w Parlamencie Europejskim zamierza dokonać przeglądu statusu niedźwiedzia, kolejnego gatunku kluczowego z punktu widzenia równowagi ekologicznej, ale także potencjalnego zagrożenia dla zwierząt gospodarskich i ludzi.