W wyniku zmian klimatycznych ośrodki na niskich wysokościach stają się coraz mniej atrakcyjne zimą. Z pomocą dziesięciu obszarów pilotażowych BeyondSnow przygotowuje je na erę „bez śniegu”.
W samym sercu Parku Narodowego Triglav, Klemen Langus, dyrektor Biura Turystycznego Bohinj, zauważa, że liczba odwiedzających lokalny ośrodek narciarski spada z roku na rok: „Turystyka narciarska stanowiła 35% wszystkich odwiedzających 10 lub 15 lat temu. Teraz jest to 18-20%” - ubolewa.
Celem europejskiego projektu BeyondSnow (projektu Interreg współpracującego z kilkoma regionami jednocześnie) jest niesienie pomocy regionom alpejskim w przezwyciężeniu ich zależności od śniegu.
Przez trzy lata EURAC i kilkunastu innych partnerów miało za zadanie opracować strategię, która pomoże kurortom przetrwać społeczne, gospodarcze i środowiskowe konsekwencje zmian klimatu: „Naszym celem jest dostarczenie im danych i narzędzi do opracowania własnych strategii” - wyjaśnia Philipp Corradini.
Jak możemy przygotować się na koniec „białego złota”?
Jezioro Bohinj w Słowenii przyciąga 250 000 turystów rocznie, większość z nich latem. Z widokiem na tę urokliwą okolicę, 22 stoki zapraszają narciarzy na wysokości od 1500 do 1800 metrów. Ale jak długo jeszcze?
„Musimy znaleźć sposoby na rozwój szlaków pieszych i rowerowych bez niszczenia pastwisk” - komentuje Klemen Langus. „Istnieją trzy główne filary, o których musimy pamiętać, gdy mówimy o rozwoju tego obszaru: rolnictwo, turystyka i ochrona środowiska".
Bohinj jest jedną z dziesięciu pilotażowych lokalizacji projektu BeyondSnow. Dziesięć społeczności z sześciu krajów alpejskich (Francji, Włoch, Słowenii, Szwajcarii, Niemiec i Austrii) przygotowuje się na przyszłość, dzieląc się swoimi doświadczeniami. We Francji w projekcie bierze udział ośrodek Metabief w Jurze.
„Ośrodki przeprowadziły wywiady z zainteresowanymi stronami i zorganizowały warsztaty, a my przeprowadziliśmy dla nich ankietę turystyczną" - wyjaśnia Philipp Corradini. Na podstawie wszystkich tych informacji opracowują obecnie strategie transformacji. „Opracowują strategię opartą na społeczności, która koncentruje się nie tylko na turystyce, ale także na ogólnej jakości życia w miejscu, które nazywają domem”.
Gdy znika śnieg, znikają też ludzie
Transformacja oznacza również walkę z odpływem ludności z obszarów wiejskich. We Włoszech młodzi ludzie opuszczają góry Carnia po tym, jak śnieg opuścił maleńki kurort Pradibosco, położony na wysokości 1100 metrów.
28-letnia Margherita Mabel Costantini jest zrozpaczona tą sytuacją. Również pracuje nad projektem BeyondSnow:
„Młodzi ludzie kochają swój region i chcą tu zostać, ale nie mają perspektyw. Przede wszystkim potrzebują lokalnie miejsc pracy, które pozwolą im żyć i planować przyszłość w tym miejscu”.
Program BeyondSnow, finansowany ze środków polityki spójności Unii Europejskiej w wysokości 1 944 473 mln euro z łącznej kwoty 2 720 730 mln euro, zachęca do rozwoju lokalnego potencjału. Mamy nadzieję, że każda społeczność znajdzie swój własny skarb i zaoferuje turystom coś nowego.
Beyond Snow wkrótce zaprezentuje cyfrowe narzędzie, które umożliwi zagrożonym regionom ponowne odkrycie siebie, ocenę odporności na zmiany klimatu i zaoferowanie zrównoważonych alternatyw. Narzędzie zostanie udostępnione bezpłatnie podmiotom decyzyjnym w Alpach, w nadziei na wywarcie wpływu na rządzących.