Prosta figurka, mająca zaledwie 12 centymetrów wysokości, zapisała się w historii Pomorza. Wykonana z wapnia, bez oczu, nosa i ust, wydrążona przez wody rzeki Parsęty, uważana za „odkrycie stulecia” może rzucić nowe światło na archeologiczną historię Polski.
Odkryta przez rolnika na Pomorzu w 2022 r. tzw. “kołobrzeska Wenus” została potwierdzona jako artefakt sprzed sześciu tysięcy lat, który według archeologów jest unikatem w historii polskich egzemplarzy. Po przeprowadzeniu obszernego procesu datowania figurka zostanie zaprezentowana w nowej części wystawy stałej Muzeum Oręża Polskiego.
Ta “nietypowa kamienna figurka” - jak opisują to eksperci badający ją w komunikacie prasowym - została odkryta w miejscowości Obroty, w okolicach rzeki Parsęta. Trafiła w ręce Waldemara Sadowskiego, członka Grupy Eksploracyjno-Poszukiwawczej Parsęta działającej przy Towarzystwie Przyjaciół Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Następnie, w 2023 roku, archeolog Marcin Krzepkowski z Fundacji Relicta, wraz z zespołem ekspertów, potwierdził wyjątkowość artefaktu.
Takiego odkrycia nigdy nie było w historii tego kraju. Zdaniem badaczy, figurka kołobrzeskiej Wenus “będzie jednym z najstarszych zabytków” w muzeum, a “jednocześnie wyjątkowym w skali Europy Środkowo-Wschodniej znaleziskiem z obszaru Pomorza Zachodniego”.
Figurka ma ponad 6 tysięcy lat i pochodzi z okresu neolitu. Archeolodzy uważają, że jest ona najprawdopodobniej symbolem Wenus, bogini miłości i płodności. Choć figurka nie posiada rysów twarzy, wyraźnie uwydatnia cechy płci żeńskiej. Możliwe, że służyła ona do rytuałów płodności w epoce neolitu.
“Może być dziełem pierwszych rolników, którzy osiedlali się na żyznych ziemiach Pomorza Zachodniego, w tym przypadku w okolicach rzeki Parsęty” - piszą badacze w komunikacie.
Choć nie jest to jedyna figurka Wenus znaleziona w Europie, eksperci twierdzą, że “Kołobrzeska Wenus stanowi [...] unikatowe znalezisko z obszaru Polski, gdzie na razie nie odnajdujemy analogii”. Co więcej, podczas gdy tego typu figurki wykonywano najczęściej z gliny, polski przykład wykonano z wapnia, minerału stosowanego w mniej przypadkach tego typu dzieł.
“Mogę śmiało powiedzieć, że to jest odkrycie stulecia” - powiedział Aleksander Ostasz, historyk, archeolog podwodny i dyrektor Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu w wywiadzie dla National Geographic.
“Absolutnie przesuwa to nasze granice historii Kołobrzegu” - dodał.
Teraz figurka dołącza do innych znanych przykładów, w tym Wenus z Willendorfu, odkrytej w Austrii w 1908 r., i Wenus z Hohle Fels, odkrytej w 2008 r., jako jedno z największych odkryć prehistorycznych z tego regionu. Zgodnie z komunikatem eksperci będą kontynuować badania figurki, aby uzyskać więcej informacji na temat życia neolitycznego.
“Aktualnie interdyscyplinarny zespół naukowców zebrany przez mgr Marcina Krzepkowskiego z Fundacji Relicta przygotowuje szczegółowe opracowanie poświęcone kołobrzeskiej Wenus” - czytamy w materiale prasowym.