Prezydent Francji Emmanuel Macron uznał porozumienie między Francją a Nową Kaledonią za "historyczne". Nie gwarantuje ono jednak pełnej niepodległości, do której dąży rdzenna ludność Kanaków.
REKLAMA
Prezydent Francji Emmanuel Macron uznał porozumienie między Francją a Nową Kaledonią za "historyczne". Nie gwarantuje ono jednak pełnej niepodległości, do której dąży rdzenna ludność Kanaków.
Francja ogłosiła w sobotę porozumienie z Nową Kaledonią, które przyznaje zamorskiemu terytorium większą autonomię. Porozumienie nie gwarantuje jednak pełnej niepodległości, do której dążą rdzenni mieszkańcy archipelagu.
13-stronicowa umowa, którą prezydent Francji Emmanuel Macron uznał za "historyczną", wzywa do utworzenia "państwa Kaledonii", które pozostanie francuskie i zostanie wpisane do francuskiej konstytucji. Przewiduje ustanowienie kaledońskiego obywatelstwa funkcjonującego równolegle z francuskim.
Porozumienie nadal wymaga ostatecznego zatwierdzenia w Nowej Kaledonii zatwierdzenia przez mieszkańców Nowej Kaledonii, prawdopodobnie w drodze głosowania przez mieszkańców nowego kraju w lutym.
Przez dziesięciolecia archipelag w zachodniej części Oceanu Spokojnego był areną napięć politycznych między tymi, którzy dążyli do niepodległości, a tymi lojalnymi wobec Francji.
W maju 2024 r. wybuchły masowe zamieszki w związku z proponowanymi reformami wyborczymi. Francuski rząd debatował nad przyznaniem tysiącom długoterminowych rezydentów prawa do głosowania. Wielu Kanaków protestowało przeciwko tej propozycji, twierdząc, że zmiany w zasadach wyborczych jeszcze bardziej zmarginalizują rdzennych wyborców.
Przed Kanakami i innymi mieszkańcami Nowej Kaledonii zostaje trudna droga, ale nowe porozumienie pozwoli wyspie "wydostać się ze spirali przemocy", jak twierdzi Emmanuel Tjibaou, prawodawca Kanaków, który brał udział w 10-dniowych negocjacjach.
“Ten dokument nie zawiera słowa ‘niepodległość’, ale wyznacza usystematyzowaną, postępową, prawnie uregulowaną i politycznie uzasadnioną ścieżkę" - powiedział Tjibaou.
Ci, którzy opowiadali się za pozostaniem Nowej Kaledonii w granicach Francji, również przyjęli porozumienie z zadowoleniem. Ustawodawca Nicolas Metzdorf nazwał to kompromisem zrodzonym z "wymagającego dialogu" i określił narodowość kaledońską jako "prawdziwe ustępstwo".
Specjalny kongres odbędzie się w celu sfinalizowania kolejnych kroków, które mogą obejmować większą suwerenność Nowej Kaledonii w kwestiach spraw międzynarodowych, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, zgodnie z fragmentami opublikowanymi przez publicznego nadawcę Nowej Kaledonii. Porozumienie mogłoby również ostatecznie umożliwić mieszkańcom Nowej Kaledonii zmianę nazwy terytorium, flagi i hymnu.
Uczestnicy podkreślili znaczenie rehabilitacji i dywersyfikacji zadłużonej gospodarki Nowej Kaledonii, która w dużej mierze zależy od wydobycia niklu, oraz uczynienia jej mniej zależną od Francji.
Francja skolonizowała Nową Kaledonię w latach 50. XIX wieku, a po II wojnie światowej stała się ona terytorium zamorskim. Francuskie obywatelstwo zostało przyznane wszystkim Kanakom w 1957 roku, ale wielu z nich nadal domaga się pełnej niepodległości.