W 37 krajach europejskich uwzględnionych w nowym badaniu chłopcy częściej niż dziewczęta deklarują dobry stan zdrowia psychicznego.
Jak wynika z nowej analizy, około dwóch na pięciu nastolatków w Europie boryka się ze swoim samopoczuciem psychicznym, przy czym dziewczęta radzą sobie gorzej niż chłopcy w każdym z 37 krajów objętych badaniem.
Według raportu European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs (ESPAD), młodzi ludzie zmagają się dziś z wieloma czynnikami stresogennymi, w tym izolacją społeczną i zakłóceniami w nauce spowodowanymi pandemią COVID-19, a także niestabilnością społeczno-gospodarczą i trwającymi konfliktami w Ukrainie i w Strefie Gazy.
Badanie, które od 30 lat śledzi nawyki nastolatków związane z alkoholem, paleniem i narkotykami, objęło prawie 114 000 uczniów w wieku 15 i 16 lat w 37 krajach europejskich.
Po raz pierwszy w 2024 roku w raporcie oceniono również ich zdrowie psychiczne.
Aby śledzić samopoczucie psychiczne nastolatków, w ankiecie zapytano uczniów, jak ostatnio wyglądało ich życie; na przykład, jak często czują się radośni, budzą się z uczuciem świeżości i jak bardzo są zainteresowani swoim codziennym życiem.
Naukowcy przekonwertowali te odpowiedzi na wynik indeksu; uczniowie, którzy uzyskali wynik powyżej 50 na 100 w indeksie, zostali uznani za mających dobre samopoczucie psychiczne.
Ogólnie 59 procent nastolatków osiągnęło ten próg. Istniały jednak znaczne różnice regionalne w całej Europie, przy czym nastolatki w krajach skandynawskich radziły sobie dość dobrze, a te w Europie Środkowej i Wschodniej radziły sobie gorzej.
Nastolatki na duńskim terytorium Wysp Owczych najczęściej zgłaszały dobre samopoczucie psychiczne (77 procent), a następnie w Islandii (75 procent) i Danii (72 procent).
W międzyczasie, nastolatki w Ukrainie zgłosiły najgorsze zdrowie psychiczne, z zaledwie 43 procentami sklasyfikowanymi jako radzące sobie dobrze. Jak zauważono w raporcie, ukraińscy nastolatkowie mają ograniczony dostęp do opieki psychiatrycznej, przez co muszą radzić sobie z traumą związaną z wojną w dużej mierze na własną rękę.
Kolejne najniższe wskaźniki dobrostanu psychicznego odnotowano w Czechach (46 procent), na Węgrzech (47 procent), na Cyprze i w Polsce (po 49 procent).
"Zdrowie psychiczne jest głęboko powiązane z szerszym środowiskiem społecznym, w którym dorastają młodzi ludzie" - powiedziała portalowi Euronews Health Kadri Soova, dyrektorka grupy rzeczniczej Mental Health Europe. Nie brała ona udziału w badaniu.
Różnice między płciami w Europie
Dziewczęta były w gorszej sytuacji niż chłopcy w każdym z 37 badanych krajów. W całej Europie dobre zdrowie psychiczne deklaruje 49 procent dziewcząt i 69 procent chłopców.
W niektórych krajach różnice między płciami były jeszcze bardziej wyraźne. Na przykład we Włoszech i w Polsce około dwie trzecie chłopców deklaruje dobre zdrowie psychiczne, w porównaniu z jedną trzecią dziewcząt.
W Szwecji stosunkowo wysoki ogólny wskaźnik dobrego samopoczucia nastolatków (62 procent) maskuje różnice między płciami. Około czterech na pięciu chłopców miało dobre samopoczucie psychiczne, w porównaniu z mniej niż połową dziewcząt.
Gorsze wyniki wśród dziewcząt "sygnalizują pilną potrzebę ukierunkowanych, wrażliwych na kontekst reakcji" - powiedziała Soova.
Europa nie jest jedynym regionem borykającym się z rosnącą liczbą problemów ze zdrowiem psychicznym wśród młodzieży. W ciągu ostatniej dekady odsetek młodych ludzi z zaburzeniami psychicznymi wzrósł w każdej części świata, zgodnie z niedawną analizą przeprowadzoną przez czasopismo medyczne Lancet.
Soova wezwała decydentów do inwestowania w edukację w zakresie zdrowia psychicznego i dostępnego wsparcia dla młodych ludzi.
"Zajmując się zarówno tradycyjnymi, jak i pojawiającymi się wyzwaniami, od używania substancji po zagrożenia online, możemy budować środowiska, w których wszyscy nastolatkowie mają szansę rozwijać się z godnością i dobrobytem" - powiedziała.
Jeśli rozważasz samobójstwo i potrzebujesz rozmowy, skontaktuj się z Befrienders Worldwide, międzynarodową organizacją z telefonami zaufania w 32 krajach. Odwiedź stronę befrienders.org, aby znaleźć numer telefonu dla swojej lokalizacji.