Włoskie firmy dostarczyły Ukrainie sprzęt wojskowy o wartości ponad 643 mln euro. Rząd utrzymuje szczegóły transakcji w tajemnicy ze względów bezpieczeństwa.
Od początku inwazji Rosji w lutym 2022 roku włoskie firmy sprzedały Ukrainie broń o łącznej wartości nieco ponad 643 miliony euro.
Transakcje te miały na celu zarówno wsparcie Ukrainy, jak i generowanie zysków dla niektórych firm z Unii Europejskiej.
Dane pochodzą z rocznego sprawozdania dotyczącego tranzytu, importu i eksportu uzbrojenia, przedstawionego Parlamentowi wiosną ubiegłego roku.
Dokument jest wymagany ustawą 185/90 i zapewnia przejrzystość w szczególnie wrażliwej działalności gospodarczej.
Zezwolenia na eksport broni za około 643 miliony na korzyść Ukrainy
Zezwolenia na eksport broni do Ukrainy znacząco wzrosły w latach 2022-2023, z zaledwie 3,8 mln euro dla czterech zezwoleń do ponad 417 mln euro przy 15 zezwoleniach.
W 2024 roku wartość spadła do nieco ponad 222 mln euro w ramach siedmiu zezwoleń.
Raport nie ujawnia jednak, które firmy były zaangażowane w eksport ani czy wszystkie transakcje zostały faktycznie zrealizowane.
Wiadomo, że głównymi graczami w sektorze są RWM, Rheinmetall Italia i Leonardo.
Euronews próbował uzyskać komentarz od Leonardo, jednak nie otrzymał odpowiedzi.
Jakie bronie zostały sprzedane przez włoskie firmy?
W 2023 roku eksport do Ukrainy obejmował siedem kategorii uzbrojenia: systemy powyżej kalibru 12,7 mm, amunicję, sprzęt kierowania ogniem, pojazdy lądowe, materiały toksyczne i chemiczne, materiały wybuchowe i paliwa wojskowe oraz sprzęt elektroniczny.
W 2024 roku lista została ograniczona do pierwszych czterech kategorii.
Raport obejmuje tylko sprzedaż państwu ukraińskiemu i nie uwzględnia pomocy wojskowej w ramach unijnych "pakietów", z których kolejny, dwunasty, planowany jest na początek grudnia.
"W przeciwieństwie do innych krajów, Włochy utrzymywały zawartość dostaw w tajemnicy"
Francesco Vignarca z Włoskiej Sieci Pokoju i Rozbrojenia zaznacza, że Włochy w przeciwieństwie do innych państw UE wolały nie ujawniać szczegółów dostaw.
Informacje pochodzące z pola bitwy pozwalają jedynie szacować rodzaj i ilość sprzętu.
Eleonora Tafuro Ambrosetti z Instytutu Studiów Polityki Międzynarodowej Ispi podkreśla, że wiele transakcji pozostaje tajnych, ale w latach 2023-2024 Włochy dostarczyły Ukrainie m.in. baterie obrony powietrznej Samp-T.
Ministerstwo Obrony: "Informacje utrzymywane w tajemnicy, aby nie dać Rosji przewagi"
W wywiadzie dla Euronews biuro prasowe włoskiego ministerstwa obrony potwierdziło, że "zawartość" włoskich dostaw w ramach pakietów na rzecz Kijowa "jest tajna".
"Zarówno minister Crosetto, jak i jego poprzednik wybrali tę samą linię, mającą na celu nie zapewnienie Rosji przewagi technicznej w odniesieniu do tego, co znajduje się na polu bitwy. Tylko Kopasir (parlamentarny komitet ds. bezpieczeństwa republiki, red.) jest tego świadomy, ale on również jest zobowiązany do zachowania tajemnicy" - brzmiała odpowiedź ministerstwa.
Jeszcze trudniej jest oszacować wartość tego, co zostało przyznane z arsenału włoskich sił zbrojnych.
"Mechanizm przewidziany przez Unię Europejską działał w następujący sposób: każdy kraj, który przyznał broń, otrzymał płatność zwrotną od samej UE za pośrednictwem Europejskiego Funduszu na rzecz Pokoju. Po krótkim czasie Bruksela wyjaśniła jednak, że fundusze te nie pozwolą na uzupełnienie zapasów" - wyjaśnia Vignarca z Włoskiej Sieci Pokoju i Rozbrojenia.
Oznacza to, że jeśli jakiś kraj wysłał do Ukrainy mniej lub bardziej przestarzały sprzęt i pojazdy, a następnie chciał kupić nowe, musiał zapłacić różnicę między tym, co otrzymał od UE, a ceną zakupu.
Stwierdził to sam minister obrony Guido Crosetto podczas przesłuchania przed połączonymi komisjami obrony i spraw zagranicznych Izby Reprezentantów i Senatu. Jednak nawet w tej kwestii nie podano żadnych oficjalnych danych.
Włochy otrzymały pieniądze, ale także wniosły wkład do Europejskiego Funduszu na rzecz Pokoju
Obserwatorium Milex wskazuje, że jedynym przypadkiem "na czysto” była amunicja artyleryjska warta 14,5 mln euro, przyznana Agenzia Industrie Difesa na wzmocnienie produkcji dla Ukrainy.
Pozostałe środki nie mają przejrzystego wpływu na krajowe planowanie obronne.
Włochy przekazały również 1,4 mld euro do Europejskiego Funduszu na rzecz Pokoju z łącznej kwoty 11,1 mld euro zebranej dla Ukrainy. Szacunkowe koszty uzupełnienia zapasów wyniosły około 1 mld euro.
Kolejne posiedzenie Rady do Spraw Zagranicznych w Brukseli w czwartek
20 listopada w Brukseli odbędzie się kolejne posiedzenie Rady do Spraw Zagranicznych UE pod przewodnictwem wysokiej przedstawiciel UE do spraw zagranicznych Kaji Kallas.
Ukraina znajdzie się w porządku obrad po nieformalnej wymianie poglądów z ukraińskim ministrem spraw zagranicznych Andrijem Sybihą.
Ministrowie omówią również sytuację na Bliskim Wschodzie, w regionie Sahelu, wydarzenia w Sudanie, białoruskie ataki hybrydowe oraz walkę z przestępczością zorganizowaną.