Europejskie wody są ogólnie bardzo bezpieczne - przynajmniej pod względem chemicznym. 85 proc. kąpielisk - mórz, jezior i rzek - zostało ocenionych jako dobrej jakości w raporcie dotyczącym ponad 20 tysięcy lokalizacji.
Zapaleni pływacy poszukujący idealnego miejsca do kąpieli z dużym prawdopodobieństwem znajdą bezpieczne wody w Europie, przynajmniej jeśli chodzi o chemikalia.
Najnowsza analiza Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), obejmująca 22 127 lokalizacji nadmorskich, jezior i rzek, oceniła 85 proc. kąpielisk jako doskonałe.
Cypr został wybrany najlepszym miejscem dla kąpiących się, a ponad 99 proc. jego wód otrzymało ocenę doskonałą.
Kraj ten od lat konsekwentnie plasuje się w czołówce, oferując między innymi rajskie miejsca, takie jak region turystyczny Ayia Napa.
Świetna wiadomość dla tych, którzy tego lata wybierają się nad Morze Czarne: Bułgaria przeskoczyła o trzy miejsca i zajęła drugie miejsce z doskonałym wynikiem 98 procent.
Kempingowicze podróżujący do Bułgarii mogą cieszyć się spokojną plażą Krapets lub Kara Dere, znaną z bujnego zielonego otoczenia, a także Varvara, która zapewnia bardziej zaciszną atmosferę.
Na drodze do poprawy jakości wody: Dlaczego Albania zajmuje ostatnie miejsce?
Wyniki raportu EEA nie są jednak tak pozytywne dla Albanii, jednego ze wschodzących kierunków turystycznych w Europie. Charakteryzuje się ona najniższym wskaźnikiem wód uznanych za doskonałej jakości (16 proc.) i największym udziałem miejsc ocenionych jako słabe (23 proc.).
Uniwersytet Rolniczy w Tiranie twierdzi, że wiele obszarów mieszkalnych zamieszkałych przez ponad 5 tysięcy osób do niedawna nie posiadało oczyszczalni ścieków, co powodowało, że ścieki były bezpośrednio zrzucane do morza lub rzek.
W szczególności "system kanalizacyjny w mieście Durrës od lat stanowi problem zarówno dla mieszkańców, jak i ekosystemów" - czytamy w European Journal of Environment & Earth Sciences.
Zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi i mikroplastikami stwarza dodatkowe problemy. Po Czarnogórze i Macedonii Północnej, Albania miała trzeci najwyższy wskaźnik wyrzucania plastiku do wody na mieszkańca, wynoszący trzy kilogramy rocznie. Tak wynika z raportu z 2020 roku, opublikowanego przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody.
Z pomocą Unii Europejskiej i Banku Światowego kraj podejmuje jednak znaczące kroki i inwestuje miliony euro w rozbudowę infrastruktury uzdatniania wody i poprawę zarządzania dorzeczami, szczególnie w Divjakë, Durrës, Kavajë, Ksamil, Lezha, Orikum, Saranda, Spille, Velipoja i Vlorë.
Zakaz kąpieli? Obszary Francji, Włoch i Hiszpanii pod kontrolą
Interaktywna mapa EEA pokazuje liczne niebezpieczne miejsca w południowo-środkowych obszarach Francji i w głębi Korsyki, podczas gdy we Włoszech największe skupiska zanieczyszczonej wody występują na południu: na północ od Reggio Calabria, a także w pobliżu Neapolu i Salerno.
Niebiańska hiszpańska wyspa Majorka również nie jest całkowicie odporna: woda w Playa Tamarells, Playa de Albercuix i Cala Egos została oznaczona jako słaba.
W latach 2019-2023 łącznie 58 miejsc w Unii Europejskiej konsekwentnie uznawano za słabe.
Spośród nich 30 znajduje się we Włoszech, 20 we Francji, po dwa w Danii, Holandii i Szwecji oraz po jednym w Estonii i Hiszpanii.
"Spośród nich tylko pięć zdołało poprawić jakość wody do co najmniej wystarczającego poziomu do 2024 roki" - informuje EEA.
Zgodnie z unijną dyrektywą w sprawie jakości wody w kąpieliskach, kąpieliska sklasyfikowane jako słabe przez co najmniej pięć kolejnych lat muszą zostać objęte stałym zakazem kąpieli lub stałym ostrzeżeniem przed kąpielą.
Na co zwracać uwagę przy wyborze miejsca do kąpieli?
Wody nadające się do kąpieli muszą mieć niską zawartość bakterii E. coli i enterokoków jelitowych, które są bakteriami kałowymi pochodzącymi ze ścieków i obornika.
W przypadku połknięcia mogą one powodować biegunkę, bóle brzucha, infekcje układu moczowego i inne choroby.
Zakwity sinic - znane również jako niebiesko-zielone algi (choć nie są to prawdziwe algi) - również wskazują na niską jakość wody.
Są one naturalnie obecne w słonej i słodkiej wodzie, ale jeśli ich poziom jest zbyt wysoki, ich toksyny mogą powodować nudności, osłabienie mięśni, podrażnienie i śmierć zwierząt poprzez wdychanie lub kontakt ze skórą. Ponadto może to powodować nieprzyjemne zapachy i słabą przejrzystość wody ("efekt zupy grochowej").
Zakwity sinic rozwijają się dzięki spływom rolniczym i ściekom, więc dobre systemy kanalizacyjne mają zasadnicze znaczenie dla kontrolowania składników odżywczych, które je napędzają.
Niektóre objawy niskiej jakości wody są jednak trudniejsze do wykrycia przy patrzeniu na wodę, na przykład w przypadku zanieczyszczeń chemicznych, takich jak rtęć.
"Zanieczyszczenia te nie są wychwytywane przez monitorowanie wody w kąpieliskach, nawet jeśli przekraczają progi prawne" - podaje EEA.
Dlatego zawsze lepiej jest odpowiednio zbadać wybraną lokalizację, niż tylko wizualnie ocenić jakość.
Morze, rzeki lub jeziora: gdzie pływacy mogą znaleźć nabardziej jakościowe wody?
Wody przybrzeżne są zazwyczaj znacznie czystsze niż rzeki i jeziora.
W ciągu ostatnich 15 lat udział unijnych wód o doskonałej jakości utrzymywał się między 81 a 89 proc., obecnie na poziomie 88,8 proc.
Jeziora i rzeki utrzymywały się na poziomie od 60 do 82 proc., przy czym od 2022 roku wyniki powoli, ale stale, spadały. Obecny wskaźnik wynosi 78,3 proc.