Włoski minister spraw zagranicznych Antonio Tajani wywołał kontrowersje stwierdzeniem, że flaga europejska symbolizuje "judeochrześcijańskie korzenie" Europy. Euroverify pochyla się nad tą intepretacją.
REKLAMA
Wpis w mediach społecznościowych wicepremiera i ministra spraw zagranicznych Włoch Antonio Tajaniego, wywołał debatę na temat pochodzenia i symboliki flagi europejskiej.
W poście opublikowanym na platformie X z okazji czterdziestolecia jej oficjalnego przyjęcia jako godła Unii Europejskiej, Tajani opisał flagę "niebieską jak płaszcz Madonny, z dwunastoma gwiazdami plemion Izraela ułożonymi w okrąg".
"Symbol naszych wartości, wolności, naszych judeochrześcijańskich korzeni" - dodał.
Wywołało to falę reakcji w mediach społecznościowych. Użytkownicy zwrócili uwagę na to, że sama UE opisuje flagę jako symbol "wartości i wspólnej tożsamości milionów Europejczyków zjednoczonych w swojej różnorodności" oraz "symbol jedności, demokracji i pokoju".
To nie pierwszy raz, kiedy Antonio Tajani wysunął takie wnioski. Euroverify dotarło do kolejnych dwóch postów na X, w 2013 i 2021 roku, w których polityk kojarzy kolor niebieski z płaszczem Matki Boskiej, a gwiazdy z dwunastoma plemionami Izraela.
Jeden z historyków powiedział w rozmowie z Euroverify, że interpretacja Tajaniego jest "zasadniczo niepoprawna".
Poszukiwanie "świeckiej" flagi
Poszukiwania flagi europejskiej rozpoczęły się w latach pięćdziesiątych XX wieku, kiedy Rada Europy - organizacja praw człowieka z siedzibą w Strasburgu, do której należy 46 państw członkowskich i która nie jest instytucją UE - zaczęła rozważać dziesiątki propozycji.
Wszystkie zostały zachowane i zarchiwizowane na stronie internetowej Rady Europy, która precyzuje, że kilka projektów zostało odrzuconych ze względu na ich religijny wydźwięk, taki jak odniesienia do Matki Boskiej.
"Zostały one odłożone na bok, aby flaga pozostała świecka" - czytamy na stronie.
Rada Europy ostatecznie wybrała dwie opcje, z których jedną był okrąg z dwunastoma żółtymi gwiazdami na niebieskim tle, zaproponowany przez członka personelu Arsène'a Heitza.
Propozycja Heitza została przyjęta przez Komitet Ministrów Rady Europy w 1955 roku.
Trzy dekady później, w 1983 roku, Parlament Europejski zdecydował o przyjęciu tej samej flagi jako symbolu Wspólnot Europejskich, które później przekształciły się w Unię Europejską. Decyzja ta została zatwierdzona przez przywódców UE w 1985 roku.
Według strony internetowej Rady Europy, liczba gwiazd została wybrana ze względu na jej "symbolikę", reprezentującą "harmonię i doskonałość".
Brak oficjalnych konotacji religijnych
Profesor historii stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie w Mediolanie Piero Graglia powiedział Euroverify, że interpretacja flagi przez Tajaniego jest "błędna".
Wyjaśnił, że liczba gwiazd (dwanaście) została wybrana, ponieważ reprezentuje "doskonałość" i ma szersze znaczenie symboliczne w kulturze europejskiej. Dodał, że liczba ta ma symbolikę w starożytnej greckiej filozofii, matematyce, a także mitologii.
"Rada Europy, przyjmując flagę, stwierdziła, że błękit jest symbolem zachodniego nieba o zachodzie słońca, a dwanaście gwiazd reprezentuje doskonałość. To jedyna akceptowalna interpretacja" - wyjaśnił.
Oficjalna strona internetowa Unii Europejskiej opisuje krąg dwunastu złotych gwiazd na niebieskim tle jako symbol "ideałów jedności, solidarności i harmonii między narodami Europy". Nie ma odniesienia do symboliki religijnej.
Choć Rada Europy utrzymuje, że w latach pięćdziesiątych odrzuciła propozycje flag ze względu na ich religijne konotacje, w opisie flagi na swojej stronie internetowej instytucja ta pośrednio nawiązuje do religijnych analogii.
Opisuje liczbę gwiazd jako przypominającą "apostołów, synów Jakuba, pracę Herkulesa i miesiące w roku".
Synowie Jakuba, który był trzecim z trzech patriarchów narodu żydowskiego, są również znani jako dwanaście plemion Izraela, do których Tajani odnosi się w swoim oświadczeniu na temat X.
Projektant Heitz powołał się na inspirację religijną
Podczas gdy sama flaga jest uważana za świecką, jej projektant, Arsène Heitz, faktycznie powołuje się się na inspirację religijną.
Profesor Gragli przekazał, że posąg Matki Boskiej w Strasburgu, gdzie Heitz mieszkał i pracował, był inspiracją dla jego projektu i wykazuje wyraźne podobieństwo do flagi.
Artykuł z 2004 roku w magazynie "The Economist" również przypisuje Heitzowi oświadczenie, w którym powiedział, że zainspirował go biblijny werset z Apokalipsy św. Jana, który odnosi się do "kobiety odzianej w słońce, z księżycem pod stopami, a na jej głowie korona z gwiazd dwunastu".