Obecnie zamrożone środki obejmują około 8,4 mld euro z funduszy spójności i 9,5 mld euro z funduszy odbudowy po pandemii COVID-19.
Zgodnie z nową edycją raportu na temat praworządności, opublikowanego we wtorek przez Komisję Europejską, Węgry nie są obecnie bliskie odblokowania 18 mld euro z funduszy spójności i odbudowy. Bruksela utrzymuje zamrożenie z powodu obaw o cofanie się demokracji.
W raporcie stwierdzono, że Węgry nie poczyniły "żadnych postępów" w siedmiu z ośmiu zaleceń wydanych w ubiegłym roku, takich jak reformy zasad lobbingu, walka z korupcją na wysokim szczeblu i niezależność redakcyjna mediów publicznych.
"To głębokie rozczarowanie, że nie jesteśmy w stanie poinformować o dalszych postępach w zakresie zaleceń, które zostały wydane w zeszłym roku" - powiedział Michael McGrath, unijny komisarz ds. sprawiedliwości, prezentując raport.
"Chciałbym, aby było inaczej i chciałbym, aby te fundusze mogły zostać udostępnione, a obywatele Węgier, którzy są bardzo prounijni, mogli z nich skorzystać, ale wymaga to przestrzegania zasad praworządności" - dodał.
"Jesteśmy gotowi zaangażować się i poczynić postępy w oparciu o dialog, ale ponownie, jeśli to zawiedzie, będziemy nadal korzystać ze wszystkich narzędzi, które mamy".
Praworządność na Węgrzech: "pogarszające się środowisko"
McGrath zaalarmował o "pogarszającym się środowisku" i "niepewności prawnej" dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego na Węgrzech. Wskazał na dwa ostatnie kontrowersyjne wydarzenia: zakaz parady Pride, który organizatorzy ominęli, oraz projekt ustawy o przejrzystości dla organizacji pozarządowych finansowanych z zagranicy, który został opóźniony po reakcjach.
Obecnie zamrożone środki obejmują około 8,4 mld euro z funduszy spójności i 9,5 mld euro z funduszy odbudowy po pandemii COVID-19. Wypłaty są uzależnione od spełnienia warunków tematycznych, które wymagają zmian legislacyjnych. Niektóre z tych warunków pokrywają się z zaleceniami podkreślonymi w sprawozdaniu rocznym.
Węgry wcześniej odblokowały 10,2 mld euro po przyjęciu reformy mającej na celu wzmocnienie niezależności sądownictwa i złagodzenie ingerencji politycznej w sądy. Decyzja Komisji o uwolnieniu 10,2 mld euro w przededniu szczytu o wysokiej stawce okazała się podzielona i spotkała się z pozwem ze strony Parlamentu Europejskiego.
Pozostała kwota 18 mld euro jest nadal sparaliżowana, bez oznak przełomu.
Spór Węgier z Unią Europejską
Spór finansowy zaostrzył trwający od lat spór między Brukselą a Budapesztem, a premier Viktor Orbán oskarżył Komisję o angażowanie się w "szantaż finansowy" i ingerowanie w sprawy wewnętrzne.
Jednocześnie Orbán odmówił zapłacenia grzywny nałożonej przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości w związku z "bezprecedensowym" naruszeniem prawa migracyjnego przez jego kraj. Grzywna składa się z 200 mln euro jako kwoty ryczałtowej i miliona euro za każdy dzień trwania wykroczenia.
Dzienna grzywna jest okresowo odejmowana od przydzielonego Węgrom udziału w budżecie Unii Europejskiej.
"Przestrzeganie wyroków ETS nie jest opcjonalne ani uznaniowe. Jest to wiążący obowiązek państw członkowskich UE. Jest to podstawowe zobowiązanie traktatowe" - powiedział McGrath. "Nadrzędność prawa UE jest absolutna i musi być zawsze przestrzegana".
Prawa podstawowe i demokracja zajmą ważne miejsce w debacie na temat kolejnego wieloletniego budżetu wspólnoty (2028-2034), który przewodnicząca Ursula von der Leyen ma przedstawić przed przerwą wakacyjną. Szefowa KE obiecała ustanowienie ściślejszego powiązania między wypłatami funduszy UE a przestrzeganiem raportu na temat praworządności.