Meksykańska fotografka Graciela Iturbide została w piątek uhonorowana prestiżową Nagrodą Księżniczki Asturii dla Sztuki 2025, umacniając swoją pozycję jako jednej z najbardziej wpływowych postaci współczesnej fotografii latynoamerykańskiej.
REKLAMA
Urodzona w 1942 roku w Meksyku Graciela Iturbide przez ponad pięć dekad rozwijała swoją twórczość fotograficzną, która wykracza poza granice sztuki konwencjonalnej. Jej prace charakteryzują się głęboką wrażliwością na kultury przodków i wyjątkową umiejętnością uchwycenia istoty społeczności w okresie przejściowym.
Artystka postrzega fotografię jako narzędzie wiedzy kulturowej, eksploracji i badań, tworząc obrazy, które ujawniają zarówno kruchość, jak i odporność odwiecznych tradycji.
Jej charakterystyczny styl, głównie czarno-biały, z powodzeniem oddaje złożoną interakcję między naturą a kulturą, jednocześnie badając symboliczny wymiar krajobrazów i przedmiotów codziennego użytku przekształconych przez jej artystyczne spojrzenie. Takie podejście sprawiło, że Iturbide stała się niezastąpioną wizualną kronikarką dla zrozumienia społeczno-kulturowej ewolucji Meksyku i Ameryki Łacińskiej.
Kultowe prace i międzynarodowe uznanie
Wśród najbardziej znanych prac Gracieli Iturbide znajduje się jej niezwykły fotograficzny zapis Indian Seri z pustyni Sonoran z 1979 roku, seria, która jest przykładem jej umiejętności dokumentowania kultur zagrożonych zanikiem z szacunkiem i artystyczną głębią. Równie znana jest jej seria poświęcona łazience Fridy Kahlo w Coyoacán, w której uchwycił intymność i symbolikę osobistej przestrzeni kultowej meksykańskiej malarki.
Jej prace przekroczyły granice geograficzne, przedstawiając nie tylko rdzennych mieszkańców Meksyku, ale także społeczności w Panamie, na Madagaskarze i na Kubie. Ta rozległość geograficzna pokazuje jej uniwersalne zaangażowanie w wizualną ochronę różnorodnych kultur i umiejętność znajdowania podobieństw w ludzkim doświadczeniu.
Międzynarodowe uznanie dla jej twórczości znajduje odzwierciedlenie w prestiżowych wystawach w instytucjach takich jak Centre Georges Pompidou w Paryżu, Barbican Art Gallery w Londynie, Hokkaido Museum of Photography w Japonii i San Francisco Museum of Modern Art. Wystawy te umieściły jej prace w kanonie fotografii artystycznej na całym świecie.
Księżniczka Asturii dla sztuki: tradycja i prestiż
Wybór Iturbide stanowi znaczące uznanie dla fotografii jako dyscypliny artystycznej, a w szczególności dla pracy nad dokumentacją społeczną i kulturową, która charakteryzuje jej twórczość. Przyznanie jej nagrody podkreśla rosnące znaczenie fotografii latynoamerykańskiej na globalnej scenie artystycznej.
Nagroda dla Iturbide jest czwartą w XLV edycji Nagród Księżniczki Asturii. Wcześniej nagrodę w dziedzinie komunikacji i nauk humanistycznych otrzymał urodzony w Korei Południowej niemiecki filozof Byung-Chul Han, nagrodę w dziedzinie literatury barceloński pisarz Eduardo Mendoza, a nagrodę w dziedzinie nauk społecznych amerykański socjolog i demograf Douglas Massey.
Ceremonia wręczenia nagród jest kontynuowana w kolejnych kategoriach: Sport - 28 maja, Pokój - 4 czerwca, Badania Naukowe i Techniczne - 12 czerwca i Współpraca Międzynarodowa - 18 czerwca.
Uznanie dla Gracieli Iturbide wykracza poza indywidualne zasługi; meksykańska artystka pokazała, że fotografia może być jednocześnie sztuką i dokumentem historycznym, estetycznym pięknem i społecznym zaangażowaniem.