Średnia liczba lat spędzonych w pracy przez Europejczyków wzrasta na całym kontynencie, ale liczby nadal znacznie się różnią. Euronews Business porównuje dane, aby wyjaśnić dlaczego.
REKLAMA
W ostatnich dziesięcioleciach rosła średnia długość życia w całej UE, a wraz z nią w wielu krajach wzrastał wiek emerytalny, co oznacza, że ludzie spędzają więcej lat w pracy.
Według Eurostatu w 2024 r. średnia oczekiwana liczba przepracowanych lat w UE wynosiła 37,2 roku. Stanowi to wzrost o 2,4 roku, czyli 7%, w porównaniu do 2014 r., kiedy stan ten wynosił 34,8 roku.
W UE oczekiwany okres aktywności zawodowej waha się od 32,7 lat w Rumunii do 43,8 lat w Holandii. Po uwzględnieniu krajów kandydujących do UE i krajów EFTA, wynosi on od 30,2 lat w Turcji do 46,3 lat w Islandii.
Co jednak tłumaczy tak dużą różnicę w oczekiwanej długości życia zawodowego w Europie?
Ile lat pracują Europejczycy?
Chociaż istnieją pewne wyjątki, oczekiwany czas trwania życia zawodowego w Europie jest generalnie zgodny ze wzorcami geograficznymi. Kraje Europy Północnej - w szczególności region nordycki - przodują pod względem największej długości aktywności zawodowej. Na szczycie listy znajduje się Islandia, a za nią Holandia (43,8 lat) i Szwecja (43 lata). Dania (42,5 roku), Norwegia (41,2 roku) i Finlandia (39,8 roku) również odnotowują wysokie wskaźniki, plasując się w pierwszej dziesiątce spośród 35 krajów europejskich.
Kraje Europy Zachodniej również charakteryzują się ponadprzeciętnym czasem trwania życia zawodowego. Szwajcaria (42,8 lat), Irlandia (40,4 lat) i Niemcy (40 lat) przekroczyły 40 lat i znalazły się w pierwszej dziesiątce. Jednak Francja (37,3 lat), Belgia (35 lat) i Luksemburg (35,6 lat) plasują się bliżej lub poniżej średniej UE wynoszącej 37,2 lat.
Najnowsze dostępne dane dla Wielkiej Brytanii pochodzą z 2018 r. i wynoszą 39,2 roku. Biorąc pod uwagę tendencję wzrostową w całej UE, obecny wynik prawdopodobnie będzie wyższy.
Dane liczbowe są bardziej zróżnicowane w Europie Południowej. Podczas gdy Portugalia (39,3 lat) i Malta (39 lat) wykazują stosunkowo długi czas aktywności zawodowej, Włochy (32,8 lat), Grecja (34,8 lat) i Hiszpania (36,5 lat) wypadają słabiej.
Kraje Europy Wschodniej w większości plasują się w okolicach lub tuż poniżej średniej UE. Węgry (37,4 lat) osiągają umiarkowane wyniki, podczas gdy inne kraje - takie jak Rumunia (32,7 lat) i Bułgaria (34,8 lat) - odnotowują znacznie krótsze oczekiwane życie zawodowe. Również w Polsce, oczekiwany czas aktywności zawodowej (35,5 roku) jest krótszy od europejskiej średniej.
Najkrótszy okres aktywności zawodowej obserwuje się w Europie Południowo-Wschodniej i na Bałkanach, w tym w Turcji (30,2 roku), Macedonii Północnej (31,5 roku) i Czarnogórze (32,1 roku). Wszystkie trzy są krajami kandydującymi do UE, przy czym dane dla Macedonii Północnej i Czarnogóry opierają się na danych z 2018 r.
Dlaczego średnia długość życia zawodowego tak się różni?
Jak pokazują powyższe dane, średnia oczekiwana długość życia zawodowego znacznie różni się w całej Europie. Dlaczego tak jest?
Prof. Moritz Hess z Uniwersytetu Nauk Stosowanych w Niederrhein zauważył, że długość życia zawodowego, a także aktywność zawodowa w Europie różnią się z kilku powodów. „Po pierwsze, strona popytowa odgrywa ważną rolę: jeśli pracodawcy potrzebują pracowników, zwiększa to aktywność zawodową i wydłuża okres życia zawodowego" - powiedział Euronews Business.
„Po drugie, znaczenie ma kontekst instytucjonalny, szczególnie w odniesieniu do przepisów emerytalnych i rynku pracy. Kluczowym czynnikiem w tym zakresie jest oficjalny wiek emerytalny: im jest on wyższy, tym dłuższy jest oczekiwany okres aktywności zawodowej. Im mniej opcji wcześniejszego przejścia na emeryturę oferuje system emerytalny, tym dłużej ludzie prawdopodobnie pozostaną na rynku pracy" - dodał.
Prof. Hess wyjaśnił również, że ageizm - dyskryminacja ze względu na wiek - również odgrywa pewną rolę. W krajach, w których starsi pracownicy nie są dyskryminowani, a ich wkład jest doceniany, istnieje większe prawdopodobieństwo, że będą chcieli kontynuować pracę, co prowadzi do wydłużenia okresu aktywności zawodowej.
Timo Anttila, starszy wykładowca na Uniwersytecie w Jyväskylä w Finlandii, zwrócił uwagę, na modele rodziny w poszczególnych krajach. Osoby samotnie lub podwójnie zarabiające, systemy emerytalne i modele opieki rodzinnej są prawdopodobnie ważnymi czynnikami mającymi wpływ na oczekiwaną długość życia zawodowego.
Wskaźnik aktywności zawodowej ma znaczenie
„Większość długości życia zawodowego można wyjaśnić wskaźnikiem aktywności zawodowej" - stwierdza Eurostat. Ogólnie rzecz biorąc, kraje o niższych wskaźnikach aktywności zawodowej mają tendencję do krótszego oczekiwanego stażu pracy.
Powyższy wykres ilustruje tę zależność dla całej populacji, porównując oczekiwaną długość życia zawodowego każdego kraju z jego współczynnikiem aktywności zawodowej.
Według Eurostatu wskaźnik aktywności zawodowej wyjaśnia około 81,5% wariancji oczekiwanej długości życia zawodowego.
Kilka krajów wprowadziło już środki mające na celu podniesienie wieku emerytalnego. OECD szacuje, że do 2060 r. średni wiek emerytalny w całej UE będzie zbliżony do 67 lat, a w niektórych krajach przekroczy 70 lat.