Wenezuelska polityk María Corina Machado otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla 2025 za walkę o demokrację i prawa człowieka w Wenezueli, co umacnia jej pozycję jako jednej z najbardziej wpływowych postaci w Ameryce Łacińskiej.
María Corina Machado Parisca urodziła się 7 października 1967 roku w Caracas, w zamożnej rodzinie związanej z wenezuelskim przemysłem stalowym. Jej rodzina ma korzenie w elicie biznesowej kraju, co wpłynęło na jej edukację w prestiżowych prywatnych instytucjach. Ukończyła studia inżynierskie na Uniwersytecie Katolickim Andrés Bello w 1989 roku, a następnie specjalizowała się w finansach w Instytucie Studiów Wyższych.
Przed rozpoczęciem kariery politycznej, María Corina Machado rozwijała karierę w biznesie. Jej wykształcenie techniczne i doświadczenie w sektorze prywatnym ukształtowały jej liberalną wizję gospodarki i obronę wolnego rynku, co później stało się kluczowymi elementami jej dyskursu politycznego.
Życie osobiste i rodzina
W latach 1990-2001 Machado była żoną przedsiębiorcy Ricardo Sosy Brangera, z którym ma troje dzieci: Ana Corinę, Ricardo i Henrique. Od około dekady pozostaje w dyskretnym związku z prawnikiem Gerardem Fernándezem, choć trzyma swoje życie prywatne z dala od mediów, koncentrując się na działalności politycznej.
Jej troje dzieci mieszka obecnie poza Wenezuelą ze względów bezpieczeństwa, co odzwierciedla napięcia polityczne i ryzyka, jakie rodzina ponosi z powodu jej działalności opozycyjnej. Pomimo odległości, Machado publicznie wyraża silne więzi z dziećmi.
Początki aktywizmu: Súmate
Punkt zwrotny w życiu Maríi Coriny nastąpił podczas kryzysu politycznego w 2002 roku, kiedy Wenezuela była głęboko podzielona pod rządami Hugo Cháveza. W tym samym roku założyła Súmate, organizację obywatelską, która stała się kluczowym graczem w obronie prawa do głosowania i w promowaniu mechanizmów aktywności obywatelskiej, zwłaszcza w kwestii referendum odwoławczego.
Súmate zorganizowała zbieranie podpisów na rzecz referendum odwoławczego przeciwko Hugo Chávezowi w 2004 roku, co wywołało ogromną kontrowersję i umieściło Machado w centrum krajowej debaty politycznej. Rząd Cháveza oskarżył ją o przyjmowanie zagranicznego finansowania i spiskowanie przeciwko państwu, czemu zawsze zaprzeczała. To doświadczenie uczyniło ją postacią polaryzującą i widoczną w opozycji.
Kariera parlamentarna
We wrześniu 2010 roku została wybrana na posłankę do Zgromadzenia Narodowego z największą liczbą głosów i największą różnicą głosów spośród wszystkich kandydatów w kampanii María Corina Machado. Jej działalność w parlamencie charakteryzowała się mocnymi przemówieniami i bezpośrednimi konfrontacjami z przedstawicielami chavizmu, co przyniosło jej uznanie jako jednego z najbardziej bojowych głosów opozycji.
Podczas swojej kadencji poselskiej Machado systematycznie potępiała naruszenia praw człowieka, korupcję rządową i pogorszenie się instytucji demokratycznych. Jej konfrontacyjny styl i odmowa jakichkolwiek negocjacji z rządem odróżniały ją od bardziej umiarkowanych liderów opozycji.
Vente Venezuela i przywództwo opozycyjne
W 2013 roku założyła Vente Venezuela, liberalną partię polityczną, która stała się jej główną platformą polityczną. Od tego czasu umocniła swoją pozycję jako jedna z głównych postaci wenezuelskiej opozycji, szczególnie wśród bardziej radykalnych środowisk, które odrzucają jakikolwiek dialog z reżimem Nicolása Maduro.
Jej przywództwo charakteryzuje się nieugiętymi zasadami, obroną wolności gospodarczej i politycznej oraz absolutnym odrzuceniem modelu socjalistycznego. To stanowisko przyniosło jej zarówno podziw, jak i krytykę za brak elastyczności.
Zakaz kandydowania i wybory w 2024 roku
Reżim Maduro zakazał jej kandydowania w 2023 roku, uniemożliwiając jej start w wyborach prezydenckich w 2024 roku. Pomimo tego zakazu, Machado wygrała prawybory opozycji z przytłaczającym poparciem, stając się niekwestionowaną liderką ruchu antychavistowskiego.
Z powodu braku możliwości prawnej do kandydowania, poparła kandydaturę Edmunda Gonzáleza Urrutii, zachowując swoją rolę jako moralnego przywódcy i stratega kampanii opozycyjnej. Jej zdolność do mobilizowania milionów Wenezuelczyków, w tym diaspory, pokazała jej polityczny wpływ wykraczający poza jakiekolwiek formalne stanowisko.
Postać polaryzująca i laureatka Pokojowej Nagrody Nobla
María Corina Machado jest postacią głęboko polaryzującą w Wenezueli. Dla jej zwolenników jest nieskorumpowanym symbolem oporu wobec dyktatury, odważną liderką gotową poświęcić wszystko dla demokracji. Jej krytycy natomiast uważają ją za przedstawicielkę elity gospodarczej, oderwaną od potrzeb społecznych, i oskarżają o promowanie skrajnych pozycji politycznych.
Niepodważalna jest jej zdolność do podtrzymywania opozycyjnego ducha w momentach głębokiego zniechęcenia, jej odporność na prześladowania rządowe i niezłomna determinacja. Pokojowa Nagroda Nobla 2025 przyznano jej właśnie za tę ścieżkę pokojowej walki o demokrację w nadzwyczaj trudnych warunkach.