Rząd Pedro Sáncheza zabrania Stanom Zjednoczonym wykorzystywania baz w Rota i Morón do wysyłania broni do Izraela, uniemożliwiając tym samym przelot samolotów lub statków załadowanych bronią. Istnieje jednak kilka niuansów tego weta.
REKLAMA
Rząd Pedro Sáncheza kontynuuje działania mające na celu zapobieganie dostawom broni do Izraela. O ile w zeszłym tygodniu rząd potwierdził anulowanie milionowych kontraktów z tym krajem i embargo na broń, to teraz zakazał Stanom Zjednoczonym wykorzystywania swoich baz wojskowych w Rocie (Kadyks) i Moron (Sewilla) do wysyłania broni do państwa izraelskiego, o czym poinformował "El País" wspólny komitet amerykańsko-hiszpański.
Według źródeł amerykańsko-hiszpańskiego wspólnego komitetu, dzięki temu środkowi Hiszpania uniemożliwia przelot "amerykańskich samolotów lub statków załadowanych bronią, amunicją lub sprzętem wojskowym", "zarówno tych, które zmierzają bezpośrednio do tego kraju, jak i tych, których ostatecznym celem są Stany Zjednoczone po międzylądowaniu".
"Rota i Morón są bazami hiszpańskiej suwerenności, pod dowództwem hiszpańskiego oficera wojskowego, a wszystko, co się tam dzieje, musi być zatwierdzone przez hiszpańskie władze", dodają źródła. Istnieją jednak niuanse tego zakazu, które Stany Zjednoczone mogłyby obejść: Hiszpania mogłaby zezwolić na "lot USA do niemieckiej lub włoskiej bazy i stamtąd odbyć nową podróż do Izraela, bez uwzględnienia tego w pierwotnym planie lotu". Hiszpania nie kontroluje amerykańskich samolotów transportowych ani statków, które zatrzymują się w hiszpańskich bazach. Źródła wyjaśniają, że przyniosłoby to "efekt przeciwny do zamierzonego, ponieważ relacje między sojusznikami opierają się na zaufaniu, które zostałoby poważnie nadszarpnięte, gdyby oszustwo zostało odkryte".
Samoloty F-35 dostarczone przez Azory
Kilka miesięcy temu sześć samolotów F-35 dostarczonych do Izraela przez administrację Trumpa ominęło bazy Rota lub Morón, zamiast tego wykorzystując amerykańską bazę wojskową na Azorach (Portugalia). "Myśliwce te, które przybyły z insygniami izraelskich sił powietrznych już namalowanymi na kadłubie, według różnych źródeł zatrzymały się na Azorach, zanim przeleciały przez Cieśninę Gibraltarską" - czytamy w wiadomości.
Aby uniknąć dalszych napięć w stosunkach między Waszyngtonem a Madrytem, rząd PSOE i Sumara starał się utrzymać sytuację obu baz w ramach Paktów Madryckich z 1953 roku i Porozumienia Obronnego z 1988 roku. Rzecznik Departamentu Stanu powiedział 9 września, że dziewięć środków ogłoszonych przez prezydenta Pedro Sáncheza w celu wywarcia presji na Netanjahu było "głęboko niepokojących" i skarżył się, że "potencjalnie ograniczają one operacje [wojskowe] USA". Trudne obecnie stosunki dyplomatyczne między oboma krajami, ze starciami dotyczącymi wydatków na NATO, kontrowersjami wokół kontraktów z Huawei, taryfami celnymi, a teraz Izraelem, nie są nikomu obce.
Artykuł wymagający zezwolenia na loty z "kontrowersyjnym ładunkiem lub pasażerami" był już wielokrotnie stosowany, kontekstualizuje "El País". Jednym z najbardziej kontrowersyjnych był przypadek z czerwca 2002 roku, kiedy Waszyngton zwrócił się z prośbą o zezwolenie na postój samolotów przewożących afgańskich więźniów do nielegalnego więzienia w Zatoce Guantánamo w hiszpańskich bazach.
Zakaz "wprowadzania broni nuklearnej na terytorium Hiszpanii".
"W przypadku statków, mechanizm jest podobny jak w przypadku samolotów, choć zgoda na międzylądowanie musi być wydana z większym wyprzedzeniem", wynoszącym co najmniej pięć dni. Hiszpania zobowiązała się "nie pytać o rodzaj przewożonej broni". Źródła, z którymi się skonsultowano, potwierdzają, że zobowiązanie to "nie odnosi się do ładunku, ale do broni na pokładzie i odpowiada zimnowojennemu kontekstowi, w którym podpisano porozumienie: celem było uniemożliwienie Związkowi Radzieckiemu dowiedzenia się, które amerykańskie statki przewożą na pokładzie broń jądrową".
Jednak "paradoks polega na tym, że od czasu referendum NATO w 1986 r. zabronione jest "wprowadzanie broni jądrowej na terytorium Hiszpanii". Po raz kolejny zaufanie między sojusznikami ma pierwszeństwo: Hiszpania nie prosi, ale Waszyngton wie, że nie może tego zrobić", podsumowują eksperci.