Władimir Putin pojawił się na terenie Stanów Zjednoczonych i wziął udział w spotkaniu z Donaldem Trumpem. Prezydenci mieli omówić porozumienie kończące wojnę na Ukrainie. Ostatecznie temat nie pojawił się na konferencji prasowej przywódców po spotkaniu.
REKLAMA
Kiedy Donald Trump gościł Władimira Putina na historycznym szczycie na Alasce, Ukraina i Europa wstrzymały oddech, czekając na wynik spotkania.
Dla prezydenta USA szczyt stanowił bezprecedensową okazję do ugruntowania swojej pozycji jako rozjemcy i skłonienia Rosji do zawieszenia broni.
Dla Putina była to szansa na zmianę taktyki, mimo że nie był skłonny do podjęcia bezpośrednich negocjacji ze prezydentem Wołodymyrem Zełenskim.
Prezydent Ukrainy nie został zaproszony na szczyt w amerykańskiej bazie wojskowej Joint Base Elmendorf-Richardson w Anchorage w piątek.
Po konferencji prasowej Trumpa i Putina po spotkaniu coraz bardziej prawdopodobne jest, że po negocjacjach na Alasce odbędzie się drugie spotkanie.
Pierwsze z kilku spotkań?
Spotkanie Trumpa i Putina na Alasce mogło zakończyć się sukcesem, jeśli chodzi o relacje między nimi, przynajmniej sądząc po ich oświadczeniach, ale kolejne godziny mogą przynieść więcej jasności co do tego, o czym rozmawiali, gdy obaj wsiedli do limuzyny Trumpa, zwanej „Bestią” i pojechali na rozmowę.
Chociaż Putin nie wykonał żadnego wyraźnego kroku naprzód, świat usłyszał, jak mówi po angielsku, zapraszając Trumpa do Moskwy, co bardzo zaskoczyło Trumpa.
„Do zobaczenia wkrótce… Władimirze” – zakończył konferencję prezydent USA, a Putin dodał po angielsku: „Do zobaczenia wkrótce w Moskwie”.
Tymczasem prezydent Rosji, który na początku 2022 roku rozpoczął pełnoskalową inwazję Moskwy na Ukrainę, powtórzył arggumenty Kremla o „wyeliminowaniu wszystkich głównych przyczyn”, „fundamentalnych zagrożeniach dla bezpieczeństwa Rosji” i wezwał Trumpa do „odejścia od konfrontacji”.
Chociaż nie jest jasne, co Putin miał na myśli, używając słowa „wyeliminować”, termin ten rzeczywiście nie wróży dobrze perspektywom zakończenia wojny na Ukrainie.
Putin ostrzegł następnie przywódców w Kijowie i stolicach UE, aby nie „rzucali kłód pod nogi” i „nie torpedowali” rozmów, wskazując ich jako przeszkodę w zakończeniu wojny poprzez „układy za kulisami”.
Obwinił również poprzednie administracje amerykańskie, stwierdzając, że „przekroczenie punktu, z którego nie było już powrotu, było wielkim błędem”.
Putin nazwał wojnę „problemem”, a następnie „konfliktem”, ale także „raną”, ponieważ według niego Ukraińcy są „braćmi” w oczach Rosjan.
„Oczywiście bezpieczeństwo Ukrainy musi być zapewnione” – powiedział, co może oznaczać, że strona amerykańska poruszyła kwestię gwarancji bezpieczeństwa podczas piątkowego spotkania.
Tymczasem Trump postanowił nie podawać żadnych konkretów, ale zasugerował wielką niespodziankę. „Uzgodniono wiele kwestii, niektóre pozostawiono na następny raz, ale jedna jest najważniejsza – nie osiągnęliśmy jej, ale mamy duże szanse, aby to zrobić” – powiedział prezydent USA.
W ciągu najbliższych godzin może się okazać, o jaką kwestię chodzi. Trump może powiedzieć więcej prasie i w swoich regularnych postach na platformie Truth Social.
Trump nie zapomina o Europie
Trump wymienił w swoim oświadczeniu wraz z NATO nazwisko prezydenta Zełenskiego, co może sygnalizować jego poparcie i wskazywać, że uważa prezydenta Ukrainy i przywódców sojuszu za kluczowych dla wszelkich postępów, sugerując, że współpraca już istnieje i że nie działa on samodzielnie. To samo w sobie musiało być również jasnym przesłaniem dla Putina.
Istotne jest, że wspomniał on o „wybitnych przedstawicielach rosyjskiego biznesu”, co może nawiązywać do rozmów dotyczących umów gospodarczych, które miały miejsce w piątek.
Wyraził nadzieję na postęp w rozmowach, podkreślając, jak to ujął, „wyjątkowe relacje z Władimirem”.
Dla Ukrainy i Europy spotkanie USA-Rosja wyglądało jednak jak spotkanie dawno niewidzianych przyjaciół i partnerów, a ich przywódcy będą teraz zastanawiać się nad kolejnymi krokami w oparciu o nową rzeczywistość wynikającą z uścisku dłoni na Alasce, podczas gdy Moskwa nadal prowadzi wojnę.
W ostatnich dniach Stany Zjednoczone próbowały przekazać, że to pierwsze spotkanie może nie przynieść znaczących przełomów.
Jednak widok obu prezydentów na podium i zdecydowane stanowisko Trumpa, że nie zawrze porozumienia bez udziału prezydenta Zełenskiego i przywódców NATO, może przechylić szalę między postrzeganiem sytuacji jako „szklanka do połowy pusta” a „szklanka do połowy pełna” w kierunku możliwego pozytywnego rozwiązania lub przynajmniej kroku naprzód.
„Moskwa oczekuje, że stolice europejskie nie będą stawiać przeszkód ani próbować zniweczyć osiągniętych postępów” – powiedział Putin.
Oświadczenie europejskich liderów
W sobotę przed południem liderzy europejscy wydali oświadczenie. Podpisali się pod nim prezydent Macron, premier Meloni, kanclerz Merz, premier Starmer, prezydent Stubb, premier Tusk, prezydent Costa i przewodnicząca von der Leyen.
Przywódcy z zadowoleniem przyjęli wysiłki prezydenta Trumpa mające na celu powstrzymanie wojny na Ukrainie, zakończenie agresji Rosji oraz osiągnięcie sprawiedliwego i trwałego pokoju.
Jak czytamy w oświadczeniu: "Jak powiedział prezydent Trump, „nie ma porozumienia, dopóki nie zostanie zawarte porozumienie”. Zgodnie z wizją prezydenta Trumpa kolejnym krokiem muszą być teraz dalsze rozmowy z udziałem prezydenta Zełenskiego, z którym wkrótce się spotka. Jesteśmy również gotowi do współpracy z prezydentem Trumpem i prezydentem Zełenskim w celu zorganizowania trójstronnego szczytu przy wsparciu Europy."
Przywódcy dodali, że "Ukraina musi mieć solidne gwarancje bezpieczeństwa, aby skutecznie bronić swojej suwerenności i integralności terytorialnej" a także, że z zadowoleniem przyjęli informację od prezydenta Trumpa, że Stany Zjednoczone są gotowe udzielić gwarancji bezpieczeństwa.
"Decyzje dotyczące terytorium Ukrainy będą należały do Ukrainy. Granice międzynarodowe nie mogą być zmieniane siłą" - podkreślają przywódcy w oświadczeniu.
"Będziemy nadal wspierać Ukrainę. Jesteśmy zdecydowani podjąć dalsze działania, aby Ukraina pozostała silna, co pozwoli zakończyć walkę i osiągnąć sprawiedliwy i trwały pokój".
Spotkanie Trump-Zełenski w poniedziałek
Donald Trump przekazał w sobotę w trakcie telekonferencji europejskim przywódcom i prezydentowi Zełenskiemu ustalenia po rozmowie z prezydentem Putinem na Alasce. W rozmowie brał udział Prezydent Karol Nawrocki.
Premier Donald Tusk wziął natomiast udział w specjalnej naradzie europejskich liderów, która rozpoczęła się po rozmowie z prezydentem USA. Na spotkaniu jak poinformował Premier przywódcy europejscy przygotowali specjalne oświadczenie.
W poniedziałek zapowiedziane jest spotkanie Donalda Trumpa z prezydentem Zełenskim w Waszyngtonie.
"W poniedziałek spotkam się z prezydentem Trumpem w Waszyngtonie, aby omówić wszystkie szczegóły dotyczące zakończenia zabójstw i wojny. Jestem wdzięczny za zaproszenie" - przekazał prezydent Ukrainy.