„Wyrok ten ma na celu zastraszenie i uciszenie setek innych księży przed styczniowymi wyborami prezydenckimi" – mówi obrońca praw człowieka, Pavel Sapelka
REKLAMA
Katolicki ksiądz na Białorusi został w poniedziałek skazany na 11 lat kolonii karnej za "zdradę stanu" po tym, jak krytykował rząd Aleksandra Łukaszenki. Jest to pierwszy wyrok, w którym katolicki duchowny otrzymał karę więzienia od czasu, gdy Białoruś uzyskała niepodległość po rozpadzie ZSRR w 1991 roku.
Skazanie ks. Henryka Okołotowicza należy rozumieć w kontekście zaostrzającej się walki z opozycją przed wyborami prezydenckimi zaplanowanymi na 26 stycznia, które niemal na pewno zapewnią autorytarnemu prezydentowi Aleksandrowi Łukaszence siódmą kadencję.
Centrum Praw Człowieka Wiosna, które umieściło księdza na liście 1265 więźniów politycznych w kraju, oświadczyło, że 64-letni kapłan odrzucił oskarżenia o zdradę stanu.„Po raz pierwszy od upadku reżimu komunistycznego katolicki ksiądz na Białorusi został skazany na podstawie zarzutów karnych, które zwykle stawiane są więźniom politycznym” – powiedział przedstawiciel „Wiosny”, Pavel Sapelka. „Surowy wyrok ma na celu zastraszenie i uciszenie setek innych księży przed styczniowymi wyborami prezydenckimi” – dodał.
Podczas gdy prawosławni chrześcijanie stanowią około 80 proc. populacji, niecałe 14 proc. to katolicy, a 2 proc. to protestanci.
Okołotowicz, który przebywa w areszcie od listopada 2023 r., miał zdiagnozowanego raka i przeszedł operację tuż przed aresztowaniem. Kapłan z miasta Wołożyn, który w swoich kazaniach krytykował rząd, był przetrzymywany w odosobnieniu, a funkcjonariusze więzienni odmawiali mu ciepłej odzieży i żywności.
Ksiądz jest jednym z kilkudziesięciu duchownych – katolickich, prawosławnych i protestanckich – którzy zostali uwięzieni, uciszeni lub wygnani za protestowanie przeciwko wyborom w 2020 r., które dały Łukaszence szóstą kadencję. Sporne głosowanie, które według opozycji i Zachodu było naznaczone oszustwami, wywołało masowe protesty w kraju. Władze odpowiedziały wówczas brutalnymi represjami, w wyniku których aresztowano ponad 65 tys. osób.
Katoliccy i protestanccy duchowni, którzy wspierali protesty i udzielali schronienia demonstrantom w swoich kościołach, byli szczególnie narażeni na represje. Białoruskie władze otwarcie dążą do podporządkowania sobie duchownych, wielokrotnie wzywając ich na „prewencyjne” rozmowy polityczne, sprawdzając strony internetowe i media społecznościowe oraz zlecając służbom bezpieczeństwa monitorowanie kazań.
Łukaszenka, który rządzi Białorusią od prawie 30 lat i określa siebie „prawosławnym ateistą”, skrytykował dysydenckich duchownych podczas protestów w 2020 r., wzywając ich do „wykonywania swojej pracy” zamiast podsycania zamieszek. Łukaszenka jest jednym z najbliższych sojuszników prezydenta Rosji, Władimira Putina, pozwalając mu wykorzystywać terytorium Białorusi do wysyłania wojsk na Ukrainę oraz do rozmieszczania taktycznej broni jądrowej.