Euronews Health skupia się na pięciu sposobach, w jakie sztuczna inteligencja zmieniła medycynę i sektor ochrony zdrowia w tym roku.
Narzędzia sztucznej inteligencji (AI) wspierające zdrowie ludzi w 2025 roku zyskały na znaczeniu. Obiecują spersonalizować opiekę medyczną, przyspieszyć diagnozy, pomóc w odkrywaniu nowych leków i więcej.
Finlandia używa AI, by szkolić pracowników ochrony zdrowia, Estonia wykorzystuje ją do analizy danych medycznych, a Hiszpania do wykrywania chorób.
Badania pokazują jednak, że AI nie powinna szybko zastąpić personelu medycznego: lekarze wciąż lepiej radzą sobie w nagłych przypadkach, a chatboty AI mają trudność z zdrowiem psychicznym i grożą rozpowszechnianiem fałszywych informacji medycznych.
Są też poważne obawy o bezpieczeństwo. Eksperci od technologii i walki z terroryzmem ostrzegają, że ekstremiści mogą wykorzystać narzędzia AI do tworzenia broni biologicznej zdolnej wywołać pandemię.
Mimo to AI coraz szerzej wchodzi do medycyny. Oto pięć sposobów, w jakie w tym roku wpłynęła na zdrowie i dobrostan Europejczyków.
1. Prognozowanie ryzyka zdrowotnego
Naukowcy opracowali model AI, który przewiduje ponad 1000 schorzeń, w tym niektóre nowotwory, zawały serca i cukrzycę, ponad dekadę przed postawieniem formalnej diagnozy.
Choć narzędzie nie jest jeszcze gotowe do użycia w gabinetach, może pomóc naukowcom lepiej zrozumieć, jak choroby rozwijają się z czasem.
Tymczasem w tym roku pojawiły się inne narzędzia AI: przewidują, czy rzadkie mutacje genetyczne doprowadzą do choroby; oceniają ryzyko chorób serca u kobiet na podstawie analizy mammografii; wykorzystują rutynowe badania obrazowe do identyfikacji biomarkerów przewlekłego stresu.
2. Przyspieszanie diagnozy chorób
Po raz pierwszy w Europie w tym roku certyfikowano asystenta AI o nazwie Prof. Valmed. Ma wspierać lekarzy w diagnozowaniu i leczeniu, korzystając z ogromnych zbiorów danych medycznych pacjentów.
Na horyzoncie są kolejne narzędzia diagnostyczne. W Wielkiej Brytanii naukowcy poinformowali, że stetoskop z AI wykrywa choroby serca w zaledwie 15 sekund.
Stetoskop okazał się nieco zbyt czuły. Dodatkowe badania wykluczyły niewydolność serca u około dwóch trzecich pacjentów, których wskazał. Jednak badacze podkreślają, że narzędzie wykryło też rzeczywiste problemy kardiologiczne, które mogłyby pozostać niezauważone.
Także w Wielkiej Brytanii lekarze wykorzystują AI, by skrócić o całe tygodnie oczekiwanie na diagnozę raka prostaty.
Narzędzie analizuje badania obrazowe i wskazuje pacjentów z wysokim ryzykiem raka prostaty. Trafiają oni na początek kolejki do oceny przez radiologa.
3. Monitorowanie pacjentów po operacjach
Niemiecki zespół badawczy wykorzystał AI do zautomatyzowania monitorowania pacjentów po wszczepieniu wieńcowych stentów do udrożnionych naczyń, które wcześniej były zablokowane z powodu choroby serca. Śledzenie gojenia zwykle jest czasochłonne i może prowadzić do powikłań.
Algorytm oparty na AI wykorzystuje obrazowanie naczyń krwionośnych, by ocenić postęp gojenia. Szybko rozróżnia różne wzorce gojenia z dokładnością zbliżoną do oceny doświadczonych lekarzy. Zdaniem badaczy narzędzie może ujednolicić monitorowanie stentów i poprawić zdrowie serca.
4. Walka z opornością na antybiotyki
Naukowcy sięgają po AI, by walczyć z superbakteriami opornymi na antybiotyki, które stanowią w Europie narastające zagrożenie dla zdrowia publicznego.
W ciągu najbliższych trzech lat planują opracować model AI, który pomoże projektować i testować nowe terapie dla bakterii opornych na leki. Zamierzają też wykorzystać AI, by lepiej zrozumieć odpowiedź układu odpornościowego na inny typ bakterii, szukając skutecznej szczepionki.
5. Odciążanie lekarzy od pracy administracyjnej
Przychodnie i szpitale w całej Europie wdrażają narzędzia AI do obsługi zadań administracyjnych, takich jak prowadzenie notatek i wystawianie skierowań. Celem jest danie lekarzom więcej czasu dla pacjentów w obliczu rosnących niedoborów kadr i ogromnej presji na personel.
Przykładowo Microsoft udostępnił w tym roku w Irlandii swojego klinicznego asystenta AI, a szwedzka Tandem Health wprowadziła z kolei asystenta ds. dokumentacji medycznej opartego na AI w Hiszpanii, Niemczech, Wielkiej Brytanii i Finlandii. Działa także w Niderlandach, Norwegii i Danii.