Choroby układu krążenia w UE odpowiadają za miliony zgonów rocznie, z których część można by zapobiec poprzez lepszą ochronę środowiska. Zanieczyszczenie powietrza i czynniki środowiskowe znacząco wpływają na zdrowie serca.
Z danych opublikowanych przez Europejską Agencję Środowiska wynika, że co piąty zgon spowodowany chorobami układu krążenia w UE mógłby zostać uniknięty dzięki poprawie środowiska.
Choroby sercowo-naczyniowe pozostają najczęstszą przyczyną śmierci w Unii Europejskiej. W 2022 roku zmarło na nie ponad 1,7 mln osób, co odpowiada około jednej trzeciej wszystkich zgonów w regionie.
Choroby układu krążenia mają również poważne konsekwencje społeczne i ekonomiczne.
Przyczyniają się do niepełnosprawności, wcześniejszego przechodzenia na emeryturę oraz absencji w pracy, obniżając jakość życia i skracając oczekiwaną długość życia.
Koszty ekonomiczne są równie dotkliwe. Według Komisji Europejskiej, Unia ponosi rocznie ponad 282 miliardy euro strat wynikających ze zmniejszonej produktywności i obniżonych wyników gospodarczych.
Oprócz czynników indywidualnych, takich jak wiek czy historia rodzinna, kluczową rolę w rozwoju chorób sercowo-naczyniowych odgrywają również czynniki środowiskowe.
Szacuje się, że w UE czynniki takie jak zanieczyszczenie powietrza, ekstremalne temperatury i chemikalia odpowiadają za co najmniej 18% wszystkich zgonów z powodu chorób układu krążenia.
Wśród państw UE najwyższy odsetek takich zgonów odnotowano w Polsce (23,69%) i Bułgarii (23,98%), natomiast Finlandia i Szwecja osiągnęły najniższe wskaźniki, odpowiednio 9,72% i 10,01%.
Według European Heart Network zanieczyszczenie powietrza odpowiada za około 8% rocznych zgonów z powodu chorób sercowo-naczyniowych w UE.
Głównymi sprawcami są drobne cząstki stałe, emisje przemysłowe i samochodowe oraz spaliny paliw kopalnych, a także dwutlenek azotu i ozon.
W 2022 roku Polska (82,32%) i Irlandia (81,83%) odnotowały najwyższy wskaźnik przedwczesnych zgonów związanych z narażeniem na drobny pył zawieszony, podczas gdy Finlandia i Estonia osiągnęły najniższe wartości, odpowiednio 5,48% i 11,21%.
Długotrwała ekspozycja na zanieczyszczenia przyczynia się do przewlekłych chorób sercowo-naczyniowych, w tym zawałów serca, udarów mózgu i niewydolności serca, oraz znacząco zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci.
Ponadto szacuje się, że około 66 tysięcy przedwczesnych zgonów rocznie w UE można przypisać hałasowi transportowemu, z czego ponad 30% wynika z chorób układu krążenia.
Polityka i przepisy UE mające na celu ograniczenie zanieczyszczenia powietrza przynoszą efekty.
Poziom zanieczyszczeń w całej Unii zmniejszył się, co przekłada się na mniejszą liczbę przedwczesnych zgonów.
Mimo to 95% mieszkańców UE, zwłaszcza w miastach, nadal jest narażonych na niebezpieczne poziomy zanieczyszczenia.