Plan utworzenia międzynarodowego trybunału dla Ukrainy przez Radę Europy może być zagrożony z powodu obaw o budżet. Europejscy płatnicy obawiają się, że Stany Zjednoczone pod rządami Trumpa będą dalej wycofywać wsparcie dla Kijowa. To komplikuje zbieranie funduszy na pokrycie wydatków.
Utworzenie specjalnego trybunału do sądzenia zbrodni agresji przeciwko Ukrainie napotyka trudności budżetowe – przekazało Euronews kilka źródeł zaznajomionych ze sprawą. Podkreślają one wyzwania, przed jakimi stoją kraje europejskie w utrzymaniu zaangażowania finansowego bez wsparcia Stanów Zjednoczonych.
Powstanie trybunału zostało uzgodnione w czerwcu przez Radę Europy i prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. Będzie on wymagał finansowania od wielu partnerów.
Europejscy darczyńcy obawiają się, że administracja Trumpa będzie kontynuować wycofywanie się z wielostronnych instytucji. To znacznie komplikuje pozyskiwanie funduszy.
Choć Rada Europy liczy 46 członków, do trybunału może przystąpić każdy chętny kraj. Redakcja Euronews zapytała władze USA o zainteresowanie udziałem w inicjatywie, ale do momentu publikacji nie otrzymało odpowiedzi.
Trzy anonimowe źródła potwierdziły w rozmowie z Euronews, że sprawa jest jeszcze dyskutowana. Europejczycy zdają sobie sprawę, że będą musieli dokonywać trudnych wyborów – zwłaszcza że większość pomocy finansowej, humanitarnej i wojskowej dla Ukrainy spada na ich barki w obliczu wycofywania się USA.
Rada Europy wstępnie oszacowała roczne koszty operacyjne trybunału na około 75 milionów euro. Dodatkowe wydatki na pomieszczenia i bezpieczeństwo jeszcze je zwiększą. Gospodarzem trybunału miałaby być Holandia.
Według źródeł, Unia Europejska powinna zapewnić 10 milionów euro rocznie jako swój wkład.
Europa stoi przed trudnym wyborem finansowania
Europejskie kraje G7, a mianowicie Francja, Niemcy, Włochy i Wielka Brytania są kluczowymi darczyńcami Rady Europy. Na tym etapie nie jest jasne, czy będą one uczestniczyć w corocznym finansowaniu trybunału i nie angażują się aktywnie w projekt, według czterech źródeł zaznajomionych z tą sprawą.
Euronews skontaktował się z rządami Francji, Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii i Komisji Europejskiej w celu uzyskania komentarzy, ale do czasu publikacji nie otrzymał odpowiedzi.
"Na tym etapie Rada Europy nie ma nic do powiedzenia. Trwają rozmowy z państwami członkowskimi" - przekazał rzecznik Euronews.
Powód powołania specjalnego trybunału
Rada Europy jest organizacją międzyrządową z siedzibą w Strasburgu, która promuje demokrację, prawa człowieka i praworządność w 46 państwach członkowskich.
Obejmuje ona Europejski Trybunał Praw Człowieka i jest instytucją odrębną od Unii Europejskiej.
Utworzenie trybunału zostało specjalnie zlecone przez ukraińskich urzędników w celu uzupełnienia pracy Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK). Ten ostatni nie może ścigać zbrodni "prowadzenia" wojny, a raczej zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości.
Aby rozpocząć pracę, trybunał musi zgromadzić minimalną liczbę uczestniczących krajów.
Według jednego ze źródeł w przypadku Ukrainy nie została ona jeszcze określona.
Minimalna liczba to zwykle 16, choć w przypadku Ukrainy, zdaniem ekspertów, będzie musiało dołączyć więcej krajów. Źródła sugerują, że nie chodzi tylko o liczbę, ale także o znaczenie i wpływ uczestników w stosunkach międzynarodowych.